سبک زندگی و آموزش مهارتهای همسرانه

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت خانم معصومه زکی در زمینه آموزش سبک زندگی اسلامی و مهارت‌های همسرانه به جوانان، خانواده‌های نوپا و عموم خانواده‌ها در شهر دزفول و حومه آن است. فرآیند اجرای فعالیت با توجه به آسیب‌های اجتماعی موجود، خصوصاً بالا رفتن سن ازدواج و ناآگاهی در انتخاب همسر آغاز شده است. جرقه اولیه این طرح از مشاهده مستقیم آسیب‌های ازدواج‌های ناموفق، انتخاب‌های ناآگاهانه و دوست‌یابی‌های نامتعادل نشأت گرفته است.

مراحل اجرای طرح به این صورت است که ابتدا در دبیرستان‌های دخترانه، مباحثی چون دوست‌یابی صحیح و ازدواج آگاهانه آموزش داده می‌شود. سپس در خوابگاه‌ها، مهارت‌های همسرانه تدریس می‌شود. پس از آن، کارگاه‌هایی برای خانواده‌های در شرف ازدواج یا در دوران عقد و حتی خانواده‌های نوپا برگزار می‌شود. محتواهای این آموزش‌ها شامل شناخت زوجین، مهارت‌های ارتباطی، تفاهم فرهنگی، فرزندآوری، سبک زندگی اهل‌بیتی و عفاف خانوادگی است. در مراسم‌های مذهبی مانند محرم، صفر و فاطمیه نیز از فرصت‌ها برای انتقال این مفاهیم استفاده می‌شود.

قالب اجرای فعالیت شامل کارگاه‌های آموزشی، جلسات پرسش و پاسخ، سخنرانی‌ها، کارزارهای آموزشی و مشاوره‌های فردی است. در مناسبت‌های خاص بیشتر از قالب سخنرانی استفاده می‌شود، در حالی که در دوره‌های آموزشی عادی، جلسات به صورت کارگاهی و تعاملی برگزار می‌شود.

مخاطب‌شناسی این فعالیت به گونه‌ای است که گروه‌های سنی مختلفی را شامل می‌شود: دانش‌آموزان دبیرستانی، دانشجویان خوابگاهی، خانواده‌های در دوران نامزدی یا عقد، خانواده‌های نوپا و عموم مردم در مجالس عمومی. ویژگی بارز مخاطبان، نیاز به آموزش‌های عملی در حوزه روابط خانوادگی و زندگی مشترک است.

منابع انسانی این طرح عمدتاً خود خانم زکی هستند که با یکی دو نفر از دوستان خود همکاری می‌کنند، اما مدیریت و هدایت جلسات را عمدتاً شخصاً بر عهده دارند.

ابزارها و امکانات مورد استفاده شامل لپ‌تاپ، وایت‌برد، پروژکتور (به طور محدود)، محیط‌های غیررسمی مانند باغ‌ها، پارک‌ها، باشگاه‌های بانوان و منازل عمومی است. خانم زکی معتقد است که جلسات نباید صرفاً حالت کلاسیک داشته باشند و تلاش می‌کند محیطی پرانرژی و خودمانی ایجاد کند.

هزینه‌های اجرای این فعالیت عمدتاً توسط بسیج خواهران تأمین می‌شود و خانم زکی شخصاً هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند، مگر در حد هزینه ایاب و ذهاب در صورت نیاز.

بازتاب رسانه‌ای این فعالیت شامل دعوت چندین باره از ایشان به رادیو دزفول جهت سخنرانی و مصاحبه‌های رسانه‌ای است. همچنین برخی از جلسات ایشان در سامانه‌های خبری نیز بازتاب داشته است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

تمایز این فعالیت در آسیب‌شناسی عمیق مسائل خانواده و پاسخ مستقیم به نیازهای روز جامعه است. برخلاف فعالیت‌های سنتی که بیشتر جنبه اخلاقی و نظری داشتند، این طرح با نگاه کاربردی و با ارائه راهکارهای عملی به آسیب‌های واقعی خانواده‌ها می‌پردازد. همچنین در این فعالیت، مخاطبان به صورت چهره به چهره و در قالب جلسات تعاملی آموزش می‌بینند، که موجب تاثیرگذاری بیشتر شده است.

به نظر خانم زکی، مهم‌ترین شاخصه فعالیت، محتوا است؛ چراکه محتوای به روز، مبتلا به جامعه و برگرفته از سبک زندگی اهل‌بیتی تهیه شده و نقش محوری در جذب و اثرگذاری بر مخاطبان دارد. در عین حال، قالب و سناریوی مناسب نیز به تقویت این اثرگذاری کمک می‌کند.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

این فعالیت ناظر به نیازهای اساسی جوانان و خانواده‌ها در زمینه انتخاب صحیح همسر، افزایش سطح آگاهی در روابط خانوادگی، پیشگیری از طلاق و برقراری روابط عاطفی پایدار است. خانم زکی با مشاهده بالا رفتن سن ازدواج، انتخاب‌های ناآگاهانه و افزایش روابط ناموفق به این نتیجه رسیدند که آموزش سبک زندگی اسلامی می‌تواند راهگشا باشد.

این نیازها از طریق آموزش‌های هدفمند در دبیرستان‌ها، خوابگاه‌ها، دانشگاه‌ها، منازل و مساجد برطرف می‌شود. نتایج ملموس این فعالیت شامل افزایش مراجعه خانواده‌ها برای مشاوره قبل از ازدواج، تغییر نگرش جوانان نسبت به ازدواج، افزایش سطح آگاهی مخاطبان و بازخوردهای مثبت از خانواده‌هایی است که با بهره‌گیری از آموزش‌ها توانسته‌اند زندگی موفق‌تری داشته باشند.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش‌ها و موانع این فعالیت شامل دیده نشدن افراد خودجوش و دغدغه‌مند در برابر برنامه‌های پرهزینه رسمی، عدم استفاده از ظرفیت‌های واقعی و متخصصان داخلی به دلیل نبود مدارک رسمی (مانند مدرک سطح سه حوزوی)، و بی‌توجهی برخی نهادها به فعالان واقعی فرهنگی است. این موانع موجب می‌شود که توانمندی‌ها و تجربیات ارزشمند به خوبی در جامعه دیده و بهره‌برداری نشوند.