طرح دوره تربیت مدرس نهج الیلاغه سلونی

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت ارائه‌شده توسط سرکار خانم لیلا شمس قهفرخی، با عنوان «دوره تربیت مدرس نهج‌البلاغه – سلونی»، یک طرح آموزشی-تبلیغی تخصصی در حوزه معارف نهج‌البلاغه است که طی چند مرحله طراحی، اجرا و توسعه یافته است. خانم شمس دارای بیش از بیست سال سابقه فعالیت تبلیغی و مدرس حوزه‌های علمیه خواهران و همچنین مسئول مؤسسه نهج‌البلاغه نور اصفهان و سرگروه تبلیغی شمس‌الهدی دفتر تبلیغات اصفهان هستند.

جرقه اولیه طرح از آشنایی ایشان با کتاب «درس‌نامه نهج‌البلاغه» حدود ده سال پیش آغاز شد. پس از استفاده از محتوای کتاب در جلسات تبلیغی و مشاهده تأثیر عمیق آن بر مخاطبان، ایشان به این نتیجه رسیدند که تربیت مربی نهج‌البلاغه یک ضرورت اساسی است و این طرح را به دفتر تبلیغات اصفهان پیشنهاد کردند. با همراهی و حمایت جناب آقای قیصری، نخستین دوره تربیت مربی برگزار شد.

مراحل اجرای طرح:

تدوین سرفصل‌ها با مشورت اساتید دانشگاه قم و حوزه.

ضبط جلسات توسط اساتید در استودیو و تهیه فایل‌های صوتی (۱۵ سرفصل حدوداً ۴۴ فایل).

بارگذاری فایل‌ها در سامانه «سیما» متعلق به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران.

تهیه بانک سوالات برای آزمون کتبی و نگارش مقاله پایانی توسط شرکت‌کنندگان.

صدور گواهینامه مشترک بین مؤسسه نهج‌البلاغه و مرکز مدیریت.

پس از دوره اول، با استقبال مخاطبان، دوره تکمیلی نیز طراحی و اجرا شد. به دلیل نبود سرفصل آماده، نگارش سرفصل‌ها با مشارکت دانشگاه علوم و حدیث قم و اساتید برجسته‌ای همچون دکتر طباطبایی و دکتر غلامعلی انجام شد. ضبط مجدد جلسات توسط اساتید در قم و اصفهان صورت گرفت. فایل‌های جدید نیز در سامانه بارگذاری و آزمون‌ها برگزار شد.

در حال حاضر، مرحله سوم طرح با عنوان دوره حفظ کاربردی نهج‌البلاغه در دست طراحی است که از میان خطبه‌ها، حکمت‌ها و نامه‌ها، عبارات کلیدی و کاربردی برای حفظ انتخاب شده‌اند.

قالب طرح: آموزش مجازی و نیمه‌حضوری با ترکیب آموزش تصویری، آزمون‌های تستی، مقاله‌نویسی و حفظ محتوای مفهومی.

مخاطب‌شناسی: طلاب حوزه‌های علمیه خواهران در سطح استان اصفهان و شش استان دیگر منطقه ۳ کشوری (قم، تهران، گلستان، سمنان، مازندران، مرکزی). شرط مخاطب، آشنایی با زبان عربی، صرف و نحو، و علاقه‌مندی به تدریس نهج‌البلاغه است.

منابع انسانی: مدیریت و اجرا از صفر تا صد توسط خانم شمس با همکاری اساتید نخبه قم و اصفهان. در مراحل مختلف نیز همراهی اداری از سوی معاونت فرهنگی و پژوهشی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران وجود داشته است.

ابزار و امکانات: فایل‌های صوتی-تصویری ضبط‌شده، سامانه سیمای مرکز مدیریت، بستر مقاله‌نویسی و آزمون آنلاین، استودیوهای ضبط صوت و تصویر در قم و اصفهان.

بازتاب رسانه‌ای: طرح در سطح مرکز مدیریت حوزه‌های خواهران استان اصفهان و منطقه ۳ کشوری اجرا و شناخته شده، با حضور مسئولان ارشد مانند آیت‌الله طباطبایی‌نژاد و آقای عبداللهی‌نژاد در مراسم اختتامیه. همچنین غرفه اختصاصی در نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان با اجرای برنامه‌ای نوآورانه به نام «تَفَأّل به نهج‌البلاغه» نیز از بازتاب‌های فرهنگی آن است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

از منظر مجری، این طرح از چند جهت نوآورانه و متمایز است:

نوآوری در محتوا: طرحی جامع برای تربیت مدرس نهج‌البلاغه که سرفصل‌ها و محتوای آن برای اولین‌بار با مشورت اساتید طراحی شده است.

نوآوری در مخاطب: استفاده از ظرفیت‌های موجود در طلاب خواهر که آموزش‌های عربی دیده‌اند و می‌توانند عمیق‌تر نهج‌البلاغه را درک کنند.

نوآوری در اجرا: تلفیق آموزش رسمی با فضای کاربردی (آزمون، مقاله، حفظ موضوعی) و گسترش منطقه‌ای طرح به هفت استان.

مهم‌ترین شاخصه، محتوا و ساختار آموزشی هدفمند و نظام‌مند است که با بهره‌گیری از اساتید ممتاز و درک عمیق از نیازهای مخاطب، طرحی مؤثر و بی‌سابقه را ارائه داده است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی، فقدان آموزش تخصصی و کاربردی در زمینه نهج‌البلاغه برای طلاب خواهر بوده است. این نیاز شامل نبود محتوای متناسب با مخاطب، نبود مدرسان مجرب، و خلأ در استفاده کاربردی از نهج‌البلاغه در تبلیغ دینی می‌باشد.

پاسخ به این نیاز:

ارائه آموزش نظام‌مند با سرفصل‌های علمی و دقیق.

ایجاد بستر تربیت مدرس و محقق نهج‌البلاغه.

تولید مقالات و محتوای درسی و تبلیغی.

دستاوردها:

تربیت بیش از ۱۵۰ مدرس در دوره اول و بیش از ۵۰ مدرس در دوره دوم.

نگارش بیش از ۲۱۰ مقاله علمی در دو دوره.

ایجاد ظرفیت برای آموزش نهج‌البلاغه در نهادهای رسمی (استانداری، ادارات، مدارس).

طراحی طرح تفأّل به نهج‌البلاغه در نمایشگاه‌ها جهت آشنایی عمومی.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

چالش‌های اصلی به سه دسته تقسیم می‌شود:

چالش مالی: عدم حمایت مستقیم مرکز مدیریت یا دفتر تبلیغات؛ نیاز به تأمین منابع از نهادهایی نظیر اوقاف قم.

چالش ساختاری: اجرای طرح در ساختار رسمی مرکز مدیریت، با کندی‌های اداری و محدودیت در روند دلخواه مجری.

چالش انگیزشی: عدم پرداخت دستمزد و حمایت‌های تشویقی به افراد اجراکننده، که بار مسئولیت را به دوش مجری گذاشته است.