قشر مقدس

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت فرهنگی تبلیغی معرفی‌شده با عنوان «قشر مقدس»، طرحی مبتنی بر کار فرهنگی اختصاصی برای قشر کارگر در بستر یک مجموعه صنعتی بزرگ (شرکت پاکشوما) است. جرقه اولیه این طرح، در مرداد ۱۳۹۹ با پیشنهاد مدیرعامل شرکت برای امامت جماعت آغاز شد و در شهریور همان سال، مبلغ طرح با ارائه برنامه‌ای جامع برای تأسیس یک معاونت فرهنگی مستقل، آن را به سطح سیاست‌گذاری کلان شرکت ارتقاء داد.

فرآیند اجرای فعالیت شامل تأسیس معاونت فرهنگی با هدف توسعه فعالیت‌های فرهنگی درون شرکت بود. مبلغ، ضمن شناسایی آسیب‌ها و نیازهای ویژه این قشر، رویکردی متناسب با زیست و زبان کارگران اتخاذ کرد. او توانست با شناخت شرایط خاص روانی، خانوادگی و فرهنگی کارگران، زبان مشترک و همدلی ایجاد کند که مقدمه‌ای شد برای اجرای مجموعه‌ای متنوع از فعالیت‌ها.

مراحل اجرا شامل این گام‌ها بود:

گفت‌وگوی مستمر با مدیرعامل و جلب حمایت وی برای راه‌اندازی معاونت فرهنگی

ایجاد کانال ارتباطی با پرسنل تحت عنوان «قشر مقدس»

تدوین فعالیت‌هایی نظیر مشاوره فردی و خانوادگی، ترویج ازدواج کارگری، برنامه‌های ملی‌مذهبی، مسابقات فرهنگی، سفرهای زیارتی و تولید محتوای فرهنگی

ارتباط غیررسمی و حمایتی با خانواده‌های کارگران حتی پس از منحل شدن رسمی معاونت در آبان ۱۴۰۲

قالب‌های اجرایی طرح متنوع و ترکیبی از فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی حضوری و مجازی بودند. قالب‌های اصلی شامل: مراسمات ملی-مذهبی، مشاوره فردی و خانوادگی، طرح ازدواج کارگری، سفر زیارتی، کلاس‌های معرفتی کوتاه پس از نماز، مسابقات کتاب‌خوانی و قرآن، و تولید محتوای روزانه در کانال قشر مقدس.

مخاطبان طرح شامل کارگران، مهندسان، مدیران و خانواده‌های پرسنل شرکت بودند که از نظر سنی و تحصیلی طیف گسترده‌ای را در بر می‌گرفتند (از سن ۲۰ تا ۶۰ سال، از سیکل تا مهندسی ارشد). زنان کارگر نیز بخش قابل توجهی از مخاطبان را تشکیل می‌دادند.

منابع انسانی طرح، تنها خود مبلغ بوده که با همکاری غیرمستقیم یکی از مدیران آموزشی شرکت، کارها را پیش می‌برده و عملاً فعالیت‌ها را به صورت «لشکر تک‌نفره» به دوش می‌کشیده است.

ابزار و امکانات مورد استفاده بسیار محدود بوده و بیشتر بر توان گفت‌وگو، تولید محتوا، و ابزار ساده‌ای مانند ویدئو پروژکتور و موبایل شخصی تکیه داشته است. کارهای فرهنگی به‌صورت چهره‌به‌چهره، ارتباط مجازی، یا تولید محتوای روزانه در کانال پیگیری می‌شده است.

بازتاب رسانه‌ای رسمی و عمومی نداشته، اما کانال ارتباطی قشر مقدس با استقبال چشمگیر کارگران روبرو شد و حتی اعضای آن از اعضای کانال رسمی شرکت نیز فراتر رفت. با وجود غیرالزامی بودن عضویت در این کانال، محتوای آن به‌خاطر جذابیت، مشارکت بالایی داشت.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

تمایز اصلی این فعالیت، تمرکز اختصاصی و تخصصی بر قشر کارگر به‌عنوان مخاطب خاص است. برخلاف اغلب فعالیت‌های فرهنگی که تمرکز بر دانش‌آموز، دانشجو، یا اقشار عمومی دارند، در این طرح، تمامی فعالیت‌ها، محتواها و سیاست‌گذاری‌ها متناسب با شرایط ویژه کارگران طراحی و اجرا شده است. این امر حتی در عنوان طرح «قشر مقدس» نیز تجلی یافته که برگرفته از تعابیر ارزشی رهبر معظم انقلاب درباره مقام کارگر است.

مهم‌ترین شاخصه طرح، سناریوی تلفیقی از قالب و محتوا برای ایجاد تحول فرهنگی در محیط کاری است. این سناریو تلاش دارد تا هم از ابزارهای متنوع فرهنگی استفاده کند (مراسم، مشاوره، مسابقه، محتوا، کانال مجازی)، و هم محتوای آن منطبق با نیازهای زیستی، اجتماعی، روانی و معنوی کارگران باشد.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی مخاطبان، ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و تخصصی قشر کارگر، و پاسخ به مشکلات واقعی آنان در حوزه‌های خانوادگی، روانی، و هویتی است. مبلغ با تحلیل دقیق مسائل این قشر، توانسته فعالیت‌هایی متناسب طراحی کند که از دل زیست روزمره کارگر نشأت می‌گیرد و به نیازهای او پاسخ می‌دهد.

راهکارهای رفع این نیازها شامل:

اجرای طرح ازدواج کارگری (با ۱۵ ازدواج موفق و پشتیبانی کامل شرکت)

ارائه ۱۲۰ مورد مشاوره تخصصی (خانوادگی، فرزندآوری، پس از ازدواج، پیشگیری از طلاق)

اعزام زیارتی به مشهد به‌صورت ماهانه

اجرای کلاس‌های معرفتی روزانه (کلاس جماعت)

برنامه‌های فرهنگی مشارکتی و کانالی

دستاوردهای این طرح، علاوه بر موارد بالا، شامل اقبال گسترده پرسنل به طرح، ارتقاء فرهنگی فضای کاری، جلب اعتماد خانواده‌ها و ایجاد برند مثبت «قشر مقدس» است. افزایش اعضای کانال فرهنگی نسبت به کانال رسمی شرکت، نشانه‌ای از موفقیت این فعالیت بوده است.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش، نگاه غیرهمراه و بعضاً منفی مدیران ارشد شرکت نسبت به فعالیت‌های فرهنگی و دینی است. علی‌رغم حمایت مدیرعامل، مخالفت یا بی‌تفاوتی سایر مدیران مانع اجرای کامل طرح شد و در نهایت به انحلال معاونت فرهنگی در آبان ۱۴۰۲ انجامید.

چالش دوم، نبود حمایت سازمانی از سوی نهادهای حاکمیتی مانند شهرک‌های صنعتی، اداره کار، و تأمین اجتماعی است که نسبت به طرح بی‌تفاوت بوده و از ورود به آن پرهیز کرده‌اند.

چالش سوم، محدودیت منابع انسانی و بار سنگین اجرایی بر دوش یک نفر، و نیز محدودیت‌های مالی و ابزاری که امکان توسعه و تثبیت طرح را کاهش داده است.