روز فرهنگ وهنر

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و مراحل اجرا:

فرآیند اجرای این فعالیت از هماهنگی با منطقه آموزش و پرورش آغاز می‌شود. پس از تأیید، طرحی با موضوع خاص (مانند «دین و هنر») توسط هسته مرکزی گروه طراحی شده و به صورت پایلوت در یکی از مدارس شاخص اجرا می‌گردد. مراحل اجرا شامل گفت‌وگو با مسئولین مدرسه، برگزاری کارگاه برای تمام دانش‌آموزان، شناسایی علاقه‌مندان، تقسیم فعالیت‌ها (مانند سفال‌گری یا طراحی کاشی‌های مذهبی)، و در نهایت برگزاری نمایشگاهی با محوریت دین و هنر می‌باشد. این روند در مدت چهار هفته انجام شده است.

جرقه اولیه:

ایده اصلی از درخواستی از سوی دفتر تبلیغات اسلامی آغاز شد. آن دفتر خواستار اجرای یک طرح شاخص و ویژه در مدارس بود. آقای آل‌کثیر با تأمل در نیاز به ارائه نگاه نو به دین در مدارس، و ظرفیت‌های وسیع هنر، به ایده تلاقی دین و هنر رسید که هم جاذبه بصری دارد و هم می‌تواند به عنوان یک ابزار فرهنگی مؤثر مورد استفاده قرار گیرد.

قالب فعالیت:

قالب اصلی فعالیت شامل یک کارگاه آموزشی و سپس یک نمایشگاه هنری بوده که در فضای مدرسه و با امکانات آن برگزار شده است. فعالیت‌ها در بستر کلاس‌محور ولی با رویکرد عملیاتی و هنری انجام شده‌اند.

مخاطب‌شناسی:

مخاطبین اصلی این طرح، دانش‌آموزان مدارس بوده‌اند، به ویژه کسانی که در شورای دانش‌آموزی فعال بوده یا به هنر علاقه‌مند بوده‌اند. همچنین معلمان و والدین نیز در این فرآیند مشارکت داده شده‌اند. تلاش شده است تا نگاه سنتی به دین شکسته شود و ابعاد جذاب و هنری آن برای نسل نوجوان به نمایش گذاشته شود.

منابع انسانی:

این طرح توسط گروهی از فعالان فرهنگی-تبلیغی طراحی و اجرا شده است. در مدرسه، از ظرفیت معلمین، شوراهای دانش‌آموزی و انجمن اولیا استفاده شده است.

ابزار و امکانات:

ابزارهای استفاده‌شده شامل وایت‌بورد، پروژکتور، تخته اعلانات مدرسه و فضای فیزیکی مدرسه برای برپایی نمایشگاه بوده است.

بازتاب رسانه‌ای:

بازتاب فعالیت در سطح رسانه‌های محلی شهرستان و نیز گروه‌های مرتبط در فضای مجازی مدرسه صورت گرفته و انعکاس داخلی و منطقه‌ای داشته است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

به اعتقاد مجری، وجه تمایز این طرح در «محتوا»ی آن بوده است. برخلاف قالب‌های مشابه مانند جشنواره غذا یا کاردستی، در اینجا هنر در خدمت دین قرار گرفته است. دانش‌آموزان احساس می‌کردند که با محتوایی تازه و متفاوت مواجه‌اند و در طرحی خاص شرکت می‌کنند. حتی اگر قالب بیرونی شبیه طرح‌های دیگر باشد، اما عمق محتوایی آن و ذهنیتی که ایجاد می‌کرد، نوآورانه و ماندگارتر بوده است. بنابراین شاخص‌ترین ویژگی این طرح، «محتوای نوآورانه و ترکیبی دین و هنر» است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

مسأله‌شناسی و نیازسنجی:

نیاز اصلی مخاطبین، آشنایی با ابعاد مختلف و کمتر شناخته‌شده دین بوده است. بسیاری از دانش‌آموزان، دین را فقط در قالب‌های سنتی مانند نماز و روزه می‌شناسند. هدف طرح این بوده است که نشان دهد دین می‌تواند در قالب هنر، صنعت، نقاشی و معماری نیز ظهور و بروز داشته باشد.

برطرف‌سازی نیاز:

طرح با فراهم کردن فضایی برای تجربه هنر دینی، این نیاز را به صورت جذاب و ملموس برای مخاطب برطرف کرده است. تجربه مستقیم دانش‌آموز از این پیوند میان دین و هنر، باعث درونی‌سازی بهتر مفاهیم دینی شده است.

دستاوردها:

مهم‌ترین دستاورد، «آشنایی دانش‌آموزان با جلوه‌های نو و متنوع دین و مذهب» بوده است، که می‌تواند نگاه آنان به دین را عمیق‌تر و مأنوس‌تر کند و به نوعی دین را برایشان «زیبا» و «جذاب» جلوه دهد.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین موانع اجرایی، شامل:

مسائل اداری و اخذ مجوز: اجرای گسترده طرح مستلزم دریافت مجوز از اداره آموزش و پرورش، حراست و سایر نهادهای ذی‌ربط است که فرآیند آن با بوروکراسی و پیچیدگی همراه است.

هزینه‌ها: در ابعاد مدرسه‌ای، هزینه‌ها پایین بوده و با منابع شخصی و کمک دانش‌آموزان تأمین شده، اما در صورت توسعه طرح و گسترش آن، نیاز به تأمین مالی گسترده‌تر و امکانات بیشتر خواهد بود، که می‌تواند مانعی جدی باشد.