فندقانه

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت مورد بررسی، مجموعه‌ای از برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی ویژه کودکان با عنوان‌های «بچه‌های آسمانی» و «راز بهشت» است که در قالب غرفه‌هایی در حرم امام رضا علیه‌السلام اجرا شده است. جرقه اولیه این فعالیت از ویژه‌برنامه‌های ماه مبارک رمضان سال گذشته آغاز شد، زمانی که آقای خدامی، پیشنهاد تشکیل این برنامه را داد و مسئولیت غرفه کودک به مصاحبه‌شونده واگذار گردید. در ادامه، تیم به ایده‌پردازی و برنامه‌ریزی برای محتوای مناسب کودک پرداخت و قالب‌هایی شامل بازی، نمایش عروسکی، مسابقات و برنامه‌های تعاملی طراحی شد.

مراحل اجرای فعالیت شامل:

جمع‌آوری و سامان‌دهی ایده‌ها

طراحی برنامه‌های متناسب با رده‌های سنی

ساخت ابزارها و بازی‌ها مانند پازل مکعبی، عروسک‌گردانی، و المان‌های دکوراتیو

اجرا در مکان‌های خاص مانند صحن حرم

سنجش بازخورد مخاطبان از طریق گفت‌وگو با والدین و مسئولین حرم

مخاطبان اصلی، کودکان ۵ تا ۸ ساله بودند، ولی برخی بازی‌ها تا حدود سن ۱۳ سال نیز قابل استفاده بودند. فعالیت در بازه‌های مناسبتی مانند ماه رمضان، شب‌های قدر، روز قدس و عید فطر اجرا شد و برنامه‌ها متناسب با مناسبت‌ها تنظیم می‌شدند.

منابع انسانی شامل تیمی از افراد همدل و خلاق در زمینه کودک بودند که از مجموعه بزرگ‌تر «ضیافت» گرد هم آمده بودند. نقش‌ها ثابت نبود و در هر دوره با توجه به شرایط تنظیم می‌شد.

ابزار و امکانات شامل مواردی چون:

عروسک دستی و مهارت عروسک‌گردانی

پازل‌های مکعبی چوبی و کارتن‌پایه

بنرهای بزرگ برای بازی‌ها

المان‌های سه‌بعدی از جمله کاج‌های فومی

دکورهایی چون لگو، روبان، توپ و تاتامی

وسایل نقاشی، ماکت و کاردستی برای فعالیت‌های حاشیه‌ای

مکان اجرای فعالیت نیاز به فضای سرپوشیده، امن، حداقل متراژ ۲۰ تا ۴۰ متر، دکور مناسب و فضایی برای حضور والدین داشت.

بازتاب رسانه‌ای خوبی داشت؛ مستندی توسط خود مجموعه و همچنین حرم ساخته شد و از حمایت رسانه‌ای مناسبی برخوردار بود.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

این فعالیت به‌وضوح نوآورانه و متمایز از فعالیت‌های مشابه خود است. وجه تمایز اصلی آن، خلق قالب‌هایی بود که کودکان با آن‌ها برای اولین‌بار مواجه می‌شدند. نوآوری در قالب فعالیت‌ها، نمایش‌ها و بازی‌ها به‌گونه‌ای بود که مخاطب را شگفت‌زده می‌کرد و نمی‌خواست برنامه را ترک کند. همچنین انسجام، همدلی و نیت خالصانه اعضای تیم اجرایی که گاهی حتی از پاداش اجرای خود نیز بی‌اطلاع بودند، شاخصه‌ای برجسته برای موفقیت این فعالیت بوده است.

در مجموع، بخش قالب (فرم اجرایی) به‌همراه نوآوری در محتوا، مهم‌ترین شاخصه‌های تمایز این برنامه هستند.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

این فعالیت ناظر به نیازهای فرهنگی-اجتماعی کودکان است. مخاطبانی که وارد این فضا می‌شدند، نیاز به تغذیه فرهنگی، دریافت مفاهیم اخلاقی و دینی در قالبی کودکانه و جذاب داشتند. با توجه به کوتاه بودن زمان ارتباط با مخاطب (گاه فقط یک ربع)، محتوای برنامه به‌صورت فشرده و تأثیرگذار طراحی شد تا مفاهیم به‌صورت غیرمستقیم در ذهن کودک ثبت شود. موضوعاتی چون احترام به والدین، صداقت، احسان، کرامت، استکبارستیزی، مهربانی و دوستی، در قالب داستان‌های قرآنی و مناسبت‌های مذهبی به کودک منتقل می‌شد.

از نظر نتایج، برنامه با استقبال گسترده‌ای مواجه شد؛ میزان مخاطبان غرفه مورد نظر چند برابر غرفه‌های مشابه بود و فضای اجرا به‌قدری شلوغ می‌شد که مجری امکان راه رفتن نداشت. بازخوردگیری از والدین، مشاهدات مستقیم و ارزیابی‌های مسئولین حرم، همگی مؤید تأثیرگذاری و رضایتمندی مخاطب بودند.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

چالش‌های اصلی عبارت‌اند از:

تأمین ابزار و دکور: چون بیشتر وسایل باید توسط خود تیم ساخته می‌شدند، بار اجرایی و مالی بالایی داشت.

نگهداری تجهیزات: به‌ویژه در فضای باز، حفاظت از دکور و وسایل با دشواری‌هایی همراه بود.

جذب مخاطب بدون جوایز: تجربه نشان داد که استفاده از جایزه در فضاهای عمومی مانند حرم باعث ازدحام بی‌هدف می‌شود و کارکرد فرهنگی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. لذا حذف جوایز با وجود دشواری اولیه، تصمیم مثبتی بود.

عدم ثبات تیم و ساختار: به‌دلیل موقت بودن ترکیب تیم، هماهنگی مستمر و ثبات ساختاری دشوار بود.

نبود زیرساخت و سرمایه‌گذاری برای توسعه: با اینکه قابلیت توسعه فعالیت وجود دارد، فقدان زیرساخت مناسب و سرمایه‌گذاری اولیه مانع مهمی است.