جذب نوجوان و جوان با تدبیر و حسن خلق

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

این فعالیت تبلیغی تحت عنوان «جذب نوجوان و جوان با تدبیر و حسن خلق» تعریف شده و ریشه آن به پیش از انقلاب بازمی‌گردد و در مسجد حجازی شکل گرفته است. فعالیت به صورت گروهی انجام می‌شود و از اعضای مؤثر آن می‌توان به سردار شهید موسی اسکندری، مرحوم دکتر علیرضا پارسا و آقای مهدی جعفری اشاره کرد.

فرآیند و مراحل اجرا: فعالیت از دل مسجد آغاز شده و با همراهی روحانیون و علمای مسجد و شهر گسترش یافته است. هدف اصلی، تربیت نیروی مؤمن، قوی و انقلابی بوده که این هدف طی سالیان دراز و نسل به نسل ادامه یافته است. ساختار کار به گونه‌ای بوده که شاگردان دیروز، مربیان امروز شده‌اند و این چرخه ادامه پیدا کرده است.

جرقه اولیه: جرقه اولیه از قبل از انقلاب در شرایط اختناق سیاسی رژیم پهلوی زده شده است. با توجه به محدودیت‌های فرهنگی و سیاسی آن دوران، ایجاد این فعالیت به مثابه حرکتی مؤثر در تربیت نیروهای مؤمن و انقلابی بود.

مخاطب‌شناسی: مخاطبان این طرح نوجوانان و جوانان هستند که از بسترهای «مسجد، مدرسه، محله و خانواده» جذب می‌شوند. این چهار محور به عنوان هسته‌های اصلی مخاطب‌یابی و اثرگذاری شناخته شده‌اند.

منابع انسانی: نیروهای انسانی ابتدا از میان مخاطبان طرح بوده‌اند که پس از طی مراحل تربیتی، خود به عنوان مربی و مدیر فعالیت‌ها نقش‌آفرینی کرده‌اند. حتی خود مجری طرح، جناب آقای اسکندری، از دانش‌آموزان دوره‌های اولیه بوده که بعدها در قامت مربی ادامه فعالیت داده است.

ابزار و امکانات: از جمله ابزارها و امکانات مورد استفاده می‌توان به کتابخانه مسجد، سن نمایش، فضای آموزشی و حضور اساتید متعهد در حوزه‌های مختلف فرهنگی، هنری و تاریخی اشاره کرد. تأمین هزینه‌ها نیز به صورت داوطلبانه و از سوی اعضا، مردم و خیرین فرهنگی صورت گرفته است.

بازتاب رسانه‌ای: در سطح رسانه‌های ملی مانند شبکه افق یا شبکه دو، فعالیت‌هایی از این جریان منعکس شده است. همچنین تأسیس لشکر قدس نوجوانان در اوایل جنگ و بعدها بسیج نوجوانان از جمله ثمرات این طرح بوده که اکنون نیز در قالب مجموعه‌هایی مانند انصارالمهدی فعالیت دارند.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

از منظر مجری، تمایز این فعالیت در ترکیب سه عنصر کلیدی است: قالب، محتوا و روش اجرا یا سناریو. هر سه این مؤلفه‌ها در کنار هم شاخصه برجسته فعالیت هستند. به عبارتی نه فقط ساختار کار منحصر به‌فرد است، بلکه محتوا و شیوه اجرا نیز با ظرافت و تدبیر خاصی انجام می‌شود که از سایر طرح‌ها متمایزش می‌سازد.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی که این فعالیت به آن پاسخ می‌دهد، تقویت ایمان، ارتقاء معرفت دینی و پرورش روحیه انقلابی در نوجوانان و جوانان است. فعالیت با استفاده از فضای مسجد و ارتباط تنگاتنگ با خانواده و مدرسه، بستری فراهم می‌کند که در آن مخاطب به صورت تدریجی و مؤثر تربیت شود. نتیجه این فرآیند، تربیت نسل‌های پی‌در‌پی از نیروهای متعهد و مؤمن بوده که در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی (مانند بسیج نوجوانان) نقش‌آفرینی کرده‌اند.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین مانع و ریسک شناسایی‌شده از نگاه مجری، نبود شورای هماهنگی مساجد در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها است. این کمبود موجب می‌شود که ساختارهای لازم برای هدایت و گسترش فعالیت‌های مؤثر مسجدی فراهم نباشد و برخی فرصت‌های تربیتی از دست برود. همچنین، نبود این شوراها می‌تواند باعث خلأ در تربیت نیروهای فرهنگی مؤمن شود، که این خلأ در مقابل نفوذ معلمانی با دیدگاه‌های غیراسلامی و غیراصیل در سیستم آموزش و پرورش، بسیار آسیب‌زاست. پیشنهاد مشخص مجری، احیای شورای هماهنگی مساجد است.