اعتکاف مادر و فرزند

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

طرح «اعتکاف مادر و فرزند» از سوی مدیریت حوزه علمیه خواهران بندر ماهشهر با هدف رفع موانع حضور مادران دارای فرزند خردسال در مراسم معنوی اعتکاف طراحی شده است. جرقه اولیه این طرح از مشاهده خلأ حضور مادران دارای فرزند زیر شش سال در اعتکاف عمومی نشأت گرفت؛ چراکه حضور کودکان موجب مزاحمت برای سایر معتکفین می‌شد. برای پاسخ به این نیاز، طرحی ویژه طراحی شد که امکان حضور هم‌زمان مادر و فرزند را در فضای اعتکاف فراهم سازد.

این برنامه برای سه گروه سنی طراحی شده است:

مادران

کودکان زیر شش سال

دختران ۷ تا ۹ سال

فرآیند اجرا شامل مراحل زیر است:

انتخاب مسجد مناسب که فضای تفکیکی داشته باشد (مثلاً طبقه بالا برای کودکان و طبقه پایین برای مادران)

تشکیل کارگروه‌های تخصصی:

کارگروه محتوایی برای مادران

کارگروه محتوایی برای کودکان

کارگروه تدارکات برای تهیه غذا و پذیرایی

برنامه‌ریزی محتوایی متناسب با هر گروه سنی

اجرای برنامه در ایام اعتکاف همراه با سخنرانی، کلاس، بازی و آموزش مفاهیم دینی

قالب برنامه: قالب اصلی، همان سنت اعتکاف است، اما با اجرای هم‌زمان برنامه‌های متناسب با مادران و فرزندان در فضاهای مجزا. برای مادران، برنامه‌ها شامل سخنرانی، کلیپ، پرسش و پاسخ، و مشاوره است. برای کودکان برنامه‌هایی چون قصه‌گویی، نقاشی، بازی، معرفی کتاب، حفظ قرآن و مسابقه در نظر گرفته شده. دختران ۷ تا ۹ سال نیز در حلقه‌های آموزشی ویژه با رویکرد آماده‌سازی برای سن تکلیف شرکت می‌کنند.

مخاطب‌شناسی: مخاطبان این طرح، مادران از اقشار مختلف اجتماعی با هر سطحی از پوشش و گرایش دینی هستند. مخاطب کودک نیز شامل فرزندان زیر شش سال و دختران در آستانه سن تکلیف می‌باشد. این طرح، ضمن حفظ شأن اعتکاف، امکانی فراهم کرده است تا خانواده‌هایی که پیش‌تر از شرکت محروم بودند، نیز بهره‌مند شوند.

منابع انسانی:

مربیان متخصص کودک و مبلغات طلبه

گروه‌های تدارکات، انتظامات، محتوایی و فرهنگی

حدود ۳۰ نفر نیروی اجرایی

تعداد شرکت‌کنندگان سال دوم: ۸۰ نفر

ابزار و امکانات:

مسجد دارای فضای مجزا (حداقل دو طبقه)

وسایل بازی برای کودکان

امکانات پذیرایی (به‌ویژه برای وعده ناهار کودکان)

پکیج‌های فرهنگی و هدایای مناسب برای مادران و فرزندان

همکاری با نهادهای حمایتی مثل سپاه منطقه سوم دریایی برای تأمین مالی

بازتاب رسانه‌ای: در این مصاحبه اشاره‌ای به بازتاب رسانه‌ای طرح نشده است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

مهم‌ترین جنبه نوآورانه این طرح، پاسخ به نیاز مغفول‌مانده مادران دارای فرزند خردسال است. در حالی‌که مراسم اعتکاف سنتی امکان حضور چنین گروهی را فراهم نمی‌کند، این طرح با ایجاد فضای امن و ویژه برای کودکان، امکان مشارکت معنوی مادران را فراهم کرده است. بخش برجسته فعالیت، محتوای برنامه و سناریوی دقیق هماهنگ‌سازی سه گروه سنی در یک قالب اعتکاف است. همچنین ایجاد حلقه‌های آموزشی برای دختران ۷ تا ۹ ساله به منظور آماده‌سازی برای تکلیف، وجه تمایز محتوایی قابل توجهی دارد.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

این طرح پاسخ به نیاز معنوی مادرانی است که به دلیل داشتن فرزند خردسال از امکان شرکت در اعتکاف محروم بوده‌اند. خلأ حضور این گروه موجب تضعیف پیوند معنوی آنان با مناسک دینی می‌شد. طرح حاضر این خلأ را با فضاسازی متناسب و برنامه‌ریزی مجزا برای کودک و مادر جبران کرده است. دستاورد اصلی، ارتقاء معنویت خانوادگی، فراهم‌سازی امکان تربیت دینی کودک در فضای معنوی اعتکاف، و ایجاد خاطره جمعی مذهبی برای مادر و فرزند است.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش اجرای طرح، تأمین مالی برای پشتیبانی از وعده‌های غذایی، تهیه وسایل بازی، هدایا و بسته‌های فرهنگی است. همچنین یافتن فضای مناسب در مسجدی که هم شأن اعتکاف حفظ شود و هم امکان تفکیک فضا برای کودکان فراهم باشد، از چالش‌های اساسی است. نیاز به نیروی انسانی متخصص در حوزه کودک و هماهنگی دقیق بین گروه‌های اجرایی نیز از دیگر موانع احتمالی محسوب می‌شود.