جذب خانم ها به محفل قرآن

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و روش اجرا: طرح «جذب خانم‌ها به محفل قرآن» در شهرستان شوشتر و با محوریت آموزش قرآن و مباحث کاربردی اجتماعی و دینی برای بانوان اجرا می‌شود. فرآیند کار ابتدا با اجاره یک زیرزمین آغاز شد و به مرور به خانه‌های محلی و سپس به مسجد منتقل شد. جلسات ابتدا با حضور محدود برگزار می‌شد و با تبلیغ چهره‌به‌چهره در محله‌ها و در زدن به درب خانه‌ها گسترش یافت. این جلسات به شکل هفتگی و چرخشی (ابتدا در خانه‌ها و سپس در مسجد امام حسن مجتبی علیه‌السلام) برگزار می‌شود.

مراحل اجرا:

راه‌اندازی اولیه در زیرزمین اجاره‌ای با همکاری خیرین.

انتقال جلسات به خانه‌های محلی در مناطق مختلف.

تثبیت جلسات در مسجد با هماهنگی هیئت امنا.

تثبیت ساختار برنامه به صورت کلاس‌های قرائت و تفسیر قرآن به همراه طرح مسائل اجتماعی، اخلاقی و سیاسی.

ایجاد فضای تعاملی با طرح سؤالات و بحث‌های گروهی.

جرقه اولیه: جرقه اولیه فعالیت، به دوران کودکی مجری در روستای محل زندگی‌اش بازمی‌گردد که در آنجا علاقه به کتاب‌های دینی و انتقال مفاهیم به همسالانش در کوچه وجود داشته است. تشویق‌های روحانیون محلی در کودکی نیز باعث تقویت این انگیزه شد.

جزئیات:

آموزش کلمه‌به‌کلمه قرآن با توجه به میزان سواد شرکت‌کنندگان.

سپس ارتقاء به روخوانی، روان‌خوانی، نکات تجویدی و تفسیر.

طرح مسائل روز و بصیرت‌افزایی شامل مباحث انتخاباتی، فرهنگی، اخلاقی، سبک زندگی اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر و موضوعات مرتبط با خانواده.

ارتباط صمیمی و شوخ‌طبعی برای رفع استرس و حفظ نشاط جلسه.

قالب: جلسات خانگی و سپس جلسات مسجدی با ساختار کلاس‌محور و گفت‌وگو محور، با سخنرانی کوتاه و مشارکت مخاطبین.

مخاطب‌شناسی: بانوان محلی با سواد و کم‌سواد که علاقه‌مند به مفاهیم قرآنی هستند. بسیاری از مخاطبان به دلیل جو آرام و بدون استرس این جلسات جذب شده‌اند. حتی برخی از مخاطبان از هفته قبل منتظر جلسه بعدی هستند.

منابع انسانی: مجری به تنهایی فعالیت را مدیریت می‌کند و هیچ تیم ثابتی ندارد. در یک دوره تابستانی از دو دانشجوی تربیت معلم کمک گرفته شد که پس از مدتی به علت اشتغال آموزشی دیگر امکان همکاری نداشتند. آموزش‌های مجری نیز حاصل کلاس‌های حوزوی و یک دوره تربیت خانواده از سوی سازمان تبلیغات بوده است.

ابزار و امکانات: در ابتدا از تخته وایت‌برد و برگ برای آموزش استفاده شده، اما به دلیل جابجایی جلسات به خانه‌های مختلف، ابزار آموزشی کاهش یافته است. در مسجد امکانات ساده و مشارکتی وجود دارد. جلسات هزینه خاصی ندارند و پذیرایی بر عهده میزبان جلسه است.

بازتاب رسانه‌ای: دو گروه در پیام‌رسان ایتا برای این جلسات ایجاد شده است، اما ثبت رسمی در سامانه‌های تبلیغاتی به‌تازگی در سامانه نجم انجام شده است. عکس‌هایی از راهپیمایی با بنر جلسه گرفته شده ولی فیلم و عکس مستند منظم از جلسات در دسترس نیست.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

از نظر مجری، وجه تمایز این جلسات در چند محور است:

ایجاد فضای آرام و بدون استرس برای تلاوت و آموزش قرآن، به‌گونه‌ای که تنها یک نفر اشکال‌گیری می‌کند تا حس امنیت و اعتماد در مخاطب حفظ شود.

ترکیب جلسات قرآن با مباحث اجتماعی و بصیرتی روز مانند انتخابات، مسائل فرهنگی و اخلاقی.

برخورد صمیمانه با مخاطبین، احوال‌پرسی و ایجاد حس خانوادگی در جلسه.

تأکید بر کاربردی بودن آموزش قرآن و پرهیز از قرائت صرف.

برجسته‌ترین بخش این فعالیت، سناریو و فضای اجرای آن است؛ یعنی استفاده از روش‌های غیررسمی، تعاملی و صمیمی برای انتقال مفاهیم، که موجب جذابیت و دوام جلسات شده است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی مخاطبین، داشتن فضایی امن، آرام و قابل اعتماد برای یادگیری قرآن و بیان مسائل شخصی، خانوادگی و اجتماعی بوده است. این طرح به نیازهایی مانند:

کم‌سوادی یا بی‌سوادی دینی بانوان محله.

نبود فضای معنوی و فرهنگی مؤثر برای بانوان.

نیاز به تحلیل دینی از مسائل روز.

نیاز به حل اختلافات خانوادگی و تقویت روابط اجتماعی زنان.

پاسخ داده و از طریق جلسات آموزشی، تعاملی و صمیمی، این خلأها را پر کرده است. دستاوردهای فعالیت عبارت‌اند از:

ارتقاء سطح روان‌خوانی قرآن در مخاطبین.

توانمندی در انتقال مفاهیم قرآنی و دینی در خانواده و فامیل.

کاهش کدورت‌های اجتماعی و خانوادگی.

افزایش مشارکت زنان در مسائل اجتماعی و سیاسی با بصیرت قرآنی.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش، مشکل مکان برگزاری جلسات بوده است. به‌ویژه در زمان بیماری فرزند مجری، جابجایی‌ها سخت‌تر شد. همچنین در ابتدا هیئت امنای مسجد با واگذاری فضا مقاومت داشتند که پس از مدتی با توجیهات مجری حل شد. چالش دیگری از نظر مجری وجود نداشته و سایر امور به لطف خداوند و مشارکت داوطلبانه مردم به خوبی پیش رفته است.