آیه به ایه

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

جرقه اولیه:

دغدغه‌ اولیه ایشان، مظلومیت قرآن و عدم درک سبک زندگی قرآنی در میان دانش‌آموزان بود. به عنوان یک طلبه، ایشان خود را موظف می‌دانستند که آیات قرآن را همراه با مفاهیم و سبک زندگی قرآنی به کودکان و نوجوانان آموزش دهند، به‌گونه‌ای که حتی با یک آیه بتوانند مسیر زندگی خود را بهتر بشناسند.

فرآیند و روش اجرا:

ایشان به عنوان طلبه طرح امین، به صورت روزانه در مدارس با دانش‌آموزان ارتباط داشتند. فعالیت به این صورت بود که هر روز متناسب با ظرفیت ذهنی دانش‌آموز، تعدادی آیه به او سپرده می‌شد تا حفظ کند. آموزش به شیوه‌ای مادرانه، ملایم و غیرالزامی صورت می‌گرفت تا مانع دلزدگی از قرآن شود. پس از شناسایی افراد مستعد، جلسات آموزشی توجیهی تشکیل می‌دادند و ارتباط مستمر با دانش‌آموزان حفظ می‌شد.

مراحل اجرای طرح:

شناسایی دانش‌آموزان مستعد از طریق ارتباط چهره‌به‌چهره

دعوت به مشارکت در طرح و تشکیل جلسات توجیهی در مدرسه یا مسجد

آموزش آیه به آیه همراه با معنا، تفسیر و داستان

پیگیری منظم در مدرسه و مسجد برای تثبیت یادگیری

مشارکت فعال دانش‌آموزان در حلقه‌های معرفتی، تواشیح، سرود و نمایش‌های دینی

جزئیات اجرایی:

طرح مبتنی بر داستان‌گویی، تدریس مفهومی، تقویت اعتماد به نفس دانش‌آموز و ارائه تفسیر آیات توسط خود دانش‌آموز بود. جلسات توجیهی در مدرسه برگزار و تمرینات در مسجد یا مدرسه ادامه می‌یافت.

قالب:

قالب فعالیت متنوع بود: آموزش قرآن به شیوه‌ی داستان‌محور، حلقه معرفتی، اجرای سرود قرآنی، تواشیح، تعزیه، و نمایش احکام در مناسبت‌ها مانند جشن تکلیف.

مخاطب‌شناسی:

تمرکز اصلی بر دانش‌آموزان ابتدایی، به‌ویژه دانش‌آموزان مناطق عشایری و محروم بود. افراد مستعد به صورت فردی شناسایی شده و آموزش متناسب با ظرفیتشان ارائه می‌گردید.

منابع انسانی:

خانم قاسمی به تنهایی این طرح را اجرا می‌کردند، با پشتیبانی همسرشان در برخی امور. در بعضی موارد دانش‌آموزان نیز در فرآیند آموزش و اجرای برنامه‌ها مشارکت فعال داشتند.

ابزار و امکانات:

ابزار خاصی در اختیار نبود. تابلو و سایر وسایل ساده آموزشی جایگزین ابزارهای پیشرفته شده بودند. ابتکار فردی و تجربه ۱۰ ساله در جذب کودک و نوجوان عامل اصلی موفقیت در اجرای طرح بود.

بازتاب رسانه‌ای:

در متن مصاحبه اشاره‌ای به بازتاب رسانه‌ای نشده است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

تمایز این فعالیت در استفاده از روش داستان‌گویی، فضاسازی عاطفی و تقویت حضور دانش‌آموز در فرآیند یادگیری است. در کنار حفظ آیه به آیه، از قالب‌های جذاب دیگری مانند سرود، تواشیح، تعزیه، نمایش احکام و حلقه‌های معرفتی استفاده شده است. دانش‌آموزان علاوه بر یادگیری، فرصت ابراز و انتقال مفاهیم قرآنی را نیز دارند. این ترکیب چندقالبی همراه با ارتباط چهره‌به‌چهره و اعتمادسازی، نوآوری اصلی طرح را رقم زده است. شاخصه‌ی برجسته فعالیت، در قالب و سناریوی اجرایی است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

مسئله‌شناسی:

محرومیت فرهنگی، ناآگاهی نسبت به مفاهیم قرآنی، ناتوانی در حفظ و درک آیات در میان کودکان به‌ویژه در مناطق عشایری، از مسائل اساسی بود که انگیزه اجرای این طرح را فراهم کرد. هدف نهایی، تربیت دانش‌آموزانی است که خود تبدیل به هسته‌های مؤثر تربیتی در جامعه شوند.

پاسخ به نیاز:

آموزش مبتنی بر ظرفیت ذهنی، استفاده از روش‌های متنوع و ایجاد انگیزه فردی باعث شده تا دانش‌آموزان نه تنها آیات را حفظ کنند، بلکه مفاهیم آن را درک کرده و در زندگی خود به کار گیرند.

نتایج و دستاوردها:

حفظ جزء سی توسط ۱۵ تا ۱۶ نفر از دانش‌آموزان

شرکت مؤثر در مسابقات شهرستانی

رشد معرفتی و اخلاقی در بین دانش‌آموزان

ورود چندین دانش‌آموز به حوزه علمیه

حضور منظم حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر از دانش‌آموزان در نماز جمعه

افزایش اعتماد به نفس و توانایی ارائه مطالب دینی توسط خود دانش‌آموزان

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

خانم قاسمی صراحتاً اشاره کردند که چالش عمده‌ای تا به حال نداشته‌اند، اما به موارد زیر به‌عنوان آسیب‌ها و موانع ضمنی اشاره شد:

نبود امکانات و تجهیزات آموزشی در مناطق محروم، که با ابتکار فردی جبران شده است.

موانع فرهنگی از سوی خانواده‌ها که گاهی اجازه مشارکت دانش‌آموز در برنامه‌ها یا اردوها را نمی‌دهند.

عدم حمایت مالی رسمی برای تهیه ابزارهای آموزشی و پذیرایی