ضیافت مهدوی

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت «ضیافت مهدوی» یک برنامه فرهنگی برای دختران نوجوان، به‌ویژه قشر خاکستری، است که با هدف ایجاد فضایی سالم، معنوی و صمیمانه در محیطی غیررسمی و در عین حال غنی از مفاهیم اعتقادی برگزار می‌شود. جرقه اولیه این فعالیت در دوران کرونا زده شد، زمانی که مجری طرح متوجه افسردگی و وابستگی شدید دختران نوجوان به گوشی‌های همراه شد و با مشاهده فقدان مکان‌های تفریحی سالم برای دختران در شهر آبادان، تصمیم گرفت فضایی برای ارتباط زنده، بازی، گفتگو و انتقال مفاهیم دینی فراهم کند.

روش اجرا به صورت دورهمی‌های ۲۴ ساعته بود که از عصر پنج‌شنبه آغاز و تا بعد از نماز مغرب و عشاء ادامه می‌یافت. برنامه‌ها شامل بازی‌های هدفمند، انس با قرآن به شیوه مشاعره، سخنرانی‌های غیررسمی، پخش فیلم، محفل با شهدا، اتاق خلوت با امام زمان، اتاق حجاب و برگزاری اردوی زیارتی مادر دختری بود. نکته برجسته این طرح، آموزش غیرمستقیم مفاهیم دینی از طریق بازی و ارتباط صمیمانه با مربیان بود. قانون عدم استفاده از گوشی همراه در طول برنامه برای تقویت تعامل انسانی و تمرکز شرکت‌کنندگان از دیگر نوآوری‌های اجرایی بود.

مخاطبان این برنامه دختران نوجوان، به‌ویژه قشر خاکستری (غیرمذهبی یا دارای شکاف اعتقادی) از مقاطع متوسطه اول و دوم بودند. همچنین بخش‌هایی از برنامه برای ارتباط مادر و دختر نیز اجرا می‌شد. مکان اجرای طرح عمدتاً مساجد و حسینیه‌ها بود، اگرچه نبود مکان اختصاصی یک چالش اساسی تلقی می‌شد.

منابع انسانی شامل مربیانی با تجربه‌، متشکل از طلبه‌ها، معلمان و دانشجویان علاقه‌مند بودند. برخی از این مربیان قبلاً آموزش‌های لازم را گذرانده یا توسط مسئول طرح آموزش داده شده بودند. ابزار مورد استفاده شامل وسایل بازی ساده، کلیپ و فیلم، ابزار پذیرایی ابتدایی و فضای تزیین‌شده به تناسب برنامه بود.

هزینه‌ها عمدتاً شخصی و از سوی تیم برگزارکننده تأمین می‌شد. بعضی دختران به عنوان «مهمان آقا امام زمان» بدون پرداخت هزینه در برنامه شرکت می‌کردند تا کرامت و عزت نفس آن‌ها حفظ شود.

بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای از برنامه وجود نداشت، اما برخی نمونه‌ها مانند الگوبرداری از برنامه در دیگر شهرها (مثلاً گیلان) نشان‌دهنده تأثیرگذاری غیررسانه‌ای این طرح بود. همچنین بخشی از فعالیت‌ها در مناسبت‌هایی چون اربعین، غدیر و نیمه شعبان در قالب موکب کودک و نوجوان نیز اجرا شده است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

از نظر مجری، تمایز اصلی این طرح در آموزش غیرمستقیم مفاهیم دینی و اعتقادی از طریق بازی و دورهمی است، به‌طوری‌که حتی دختران قشر خاکستری که پیش از آن ارتباطی با فضاهای مذهبی نداشتند جذب برنامه شدند. به‌کارگیری ارتباط صمیمانه و دوستانه بین مربیان و نوجوانان، بدون قضاوت و نصیحت مستقیم، باعث شد بسیاری از دختران به تدریج تغییرات رفتاری مثبتی در خود ایجاد کنند.

مهم‌ترین شاخصه این فعالیت، جذب قشر خاکستری و ایجاد ارتباط مؤثر با آنان است. در پاسخ به اینکه قالب، محتوا یا سناریو مهم‌ترین بخش برجسته طرح است، می‌توان گفت ترکیبی از هر سه عنصر است. قالب برنامه به دلیل تنوع (بازی، فیلم، سخنرانی، محفل شهدا و...) جذابیت دارد؛ محتوا به دلیل جامعیت و ارتباط با مسائل روز؛ و سناریو به دلیل طراحی تعاملی و صمیمانه و بدون اجبار، بیشترین تأثیر را داشته است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی مخاطبان، وجود فضای امن، صمیمی و قابل اعتماد برای گفت‌وگو، تفریح سالم، دوری از انزوا و گوشی، و دریافت آموزش‌های معنوی و تربیتی بدون اجبار و قضاوت بود. بسیاری از دختران نوجوان به دلیل ضعف در فضای ارتباطی خانواده و نبود مکان مناسب دچار افسردگی، بی‌هویتی و بی‌انگیزگی شده بودند.

این فعالیت با ایجاد فضایی غیررسمی اما غنی از محتواهای دینی و تربیتی، بستری برای شنیده‌شدن نوجوانان، دریافت آموزش در قالب بازی و ارتباط صمیمانه با مربیان فراهم کرد. نتایج قابل توجهی چون ترک برخی رفتارهای نامناسب، روی آوردن به نماز، رعایت بیشتر حجاب، ورود داوطلبانه نوجوانان به جمع کادر اجرایی، و حتی تغییر نگرش برخی خانواده‌ها گزارش شده است.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش فعالیت، نبود مکان اختصاصی و ثابت برای اجرای برنامه است که موجب شده برگزاری برنامه به صورت ماهانه و با تأخیرهای گاه‌به‌گاه انجام شود. همچنین وابستگی به مساجد و حسینیه‌ها، به‌ویژه در ایام پرمراسم مانند محرم و صفر، برنامه‌ریزی را دشوار می‌کند.

چالش دیگر، کمبود منابع مالی و عدم حمایت رسمی از سوی نهادهاست که باعث شده تیم اجرایی بسیاری از هزینه‌ها را شخصاً تقبل کنند. همچنین عدم امکان ثبت و بازنشر گسترده رسانه‌ای به دلیل رعایت پوشش شرکت‌کنندگان و لزوم احترام به حریم خصوصی دختران، از دیگر موانع توسعه بازتاب اجتماعی این طرح بوده است.