اجرای محتوای دینی به وسیله نمایش

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

این فعالیت با محوریت انتقال مفاهیم دینی و پرورشی به کودکان و نوجوانان از طریق ابزارهای هنری، نمایشی و بازی‌محور شکل گرفته است. جرقه اولیه این فعالیت در پی شناسایی نیاز مبرم به تنوع در ارائه مفاهیم دینی در مدارس و فضای تربیتی کودکان آغاز شد. آقای مسلم قائدی، که با سابقه‌ای حدود ده ساله در این حوزه فعالیت دارد، در قالب یک گروه پنج‌نفره، این فعالیت را سازمان‌دهی و اجرا کرده‌اند.

فرآیند و مراحل اجرا شامل برنامه‌ریزی برای مناسبت‌های مذهبی (نظیر جشن تکلیف، جشن اعداد و ...) و طراحی برنامه‌های ترکیبی هنری بر مبنای محتوای تربیتی و دینی است. مراحل اجرایی نیز به این صورت است:

تحلیل نیازهای مخاطب و طراحی برنامه مناسب برای مناسبت خاص

تولید محتوا با استفاده از روایات، اشعار و داستان‌های دینی

اجرای زنده‌ی نمایش‌های طنز، عروسکی و بازی‌های آموزشی

قالب‌های استفاده‌شده در اجرای برنامه عبارت‌اند از:

بازی‌های مهارتی و پرورشی با بار دینی

تئاتر نمایشی زنده

نمایش عروسکی تعاملی

مخاطب‌شناسی طرح شامل کودکان و نوجوانان از سنین ۶ تا ۱۳ سال، اعم از دختر و پسر، در مدارس، حسینیه‌ها، مراکز فرهنگی و حتی فضاهای روباز چون خیابان یا رزمایش‌های میدانی است.

منابع انسانی شامل یک تیم پنج‌نفره است که اعضای آن مهارت‌های تخصصی در حوزه نمایش، عروسک‌گردانی، ارتباط با کودک و بازیگری دارند. یک نفر از اعضا سابقه حرفه‌ای در نمایش دارد و سه نفر به صورت زنده در اجرای عروسک‌ها مشارکت دارند.

ابزار و امکانات مورد نیاز شامل موارد زیر است:

ابزارهای نمایشی (عروسک‌ها، لباس‌های نمایش، دکور و تجهیزات صحنه)

اقلام تشویقی مانند جوایز

اقلام تبلیغاتی مانند بنرها و کارت‌پستال‌ها با احادیث و اشعار

بازتاب رسانه‌ای فعالیت‌ها نیز گسترده بوده و شامل پوشش‌های تلویزیونی از شبکه‌های استانی (خوزستان، آبادان) و شبکه سراسری (شبکه خبر) می‌شود. اخیراً نیز اجرای آنان از سالن شهرک در برنامه‌ای زنده پخش شده است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

مهم‌ترین شاخصه و تمایز فعالیت، اجرای زنده و تعاملی نمایش‌هاست. برخلاف گروه‌هایی که برنامه‌های ضبط‌شده اجرا می‌کنند، این تیم به اجرای زنده با حضور فعال مخاطبان اصرار دارد. این ویژگی نه تنها کیفیت برنامه را افزایش داده، بلکه اثربخشی آن را در انتقال مفاهیم تربیتی بالا برده است.

در این میان، هم قالب و هم محتوا جنبه برجسته دارند؛ قالب زنده و تعاملی و محتوایی که از احادیث، اشعار و روایات استخراج شده و متناسب با سن کودک در قالب طنز و بازی ارائه می‌شود.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی که این فعالیت به آن پاسخ می‌دهد، فقدان تنوع و جذابیت در انتقال مفاهیم دینی و تربیتی به کودکان و نوجوانان است. طبق اظهارات مجری، بسیاری از خانواده‌ها و مدارس با مشکل ارتباط مؤثر با کودک مواجه‌اند و ابزار مناسبی برای این کار ندارند.

این فعالیت با بهره‌گیری از قالب‌های هنری و سرگرم‌کننده، محتوا را به شکلی جذاب، قابل فهم و ماندگار ارائه می‌کند. نمونه‌هایی از اثرگذاری فعالیت شامل رفتارهای تربیتی یادگرفته‌شده از برنامه‌هاست، مانند احترامی که کودکان به والدین نشان می‌دهند یا مفاهیم اخلاقی که در طول برنامه‌های مناسبتی به آنان منتقل شده است.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

چالش‌های مطرح‌شده شامل موارد زیر است:

ورود افراد غیر متخصص به عرصه فعالیت کودک و نمایش که بدون مهارت لازم، جایگاه تخصصی کار را تضعیف کرده‌اند.

عدم همکاری مناسب برخی نهادها مانند آموزش و پرورش که به گروه‌های غیرمجاز مجوز داده و موجب تضعیف جایگاه نیروهای تخصصی شده‌اند.

مشکلات مالی و تأمین ابزارها و جوایز به دلیل پرهزینه بودن ابزارهای نمایشی (مثلاً عروسک‌ها با هزینه‌های چند میلیونی).

نبود جایگاه حقوقی مشخص در ساختار آموزش و پرورش برای گروه‌های فرهنگی-تبلیغی که موجب شده تصمیمات غیرتخصصی و غیراصولی در مدارس اجرا شود (مثلاً جایگزینی موسیقی به‌جای محتوای دینی در جشن‌ها