نمایشگاه یادواره شهدا

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فعالیت معرفی‌شده، «پویش ملی مادران آسمانی» نام دارد که از سال ۱۳۹۶ در مدرسه علمیه حضرت ولیعصر(عج) تهران آغاز شده و تا کنون در ۸ استان و بیش از ۷۰ مدرسه علمیه و نهاد حوزوی، اجرا شده است. این پویش در قالب اردویی آموزشی-تبلیغی طراحی شده و به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود.

جرقه اولیه این طرح از دغدغه و خلأ موجود در استفاده نکردن از ظرفیت عظیم مزار شهدای بهشت زهرا در جریان تبلیغ دین و روایت مادرانه شهدا شکل گرفته است. رویکرد اصلی طرح، الگوسازی برای بانوان طلبه از طریق تجربه میدانی تبلیغ در گلزار شهدا و روایت‌گری است.

فرآیند اجرای طرح شامل چند مرحله است:

ثبت‌نام شرکت‌کنندگان از میان بانوان طلبه

آموزش فشرده روایت‌گری و قصه‌گویی با رویکرد مادرانه

اعزام بهشت زهرا و حضور در قطعات شهدای شاخص به‌ویژه شهدای مدافع حرم و روایت‌گری در کنار قبور شهدا برای زائران

تعامل مستقیم با مخاطبان و انتقال محتوای دینی و ارزشی

گاه نیز همراه با اقامه نماز جماعت، قرائت زیارت‌نامه و مداحی

در مرحله مجازی، طرح با تولید کلیپ‌های روایت‌گری از زبان مادران شهدا در قالب یک بسته رسانه‌ای اجرا می‌شود.

مخاطبان اصلی این طرح، بانوان طلبه به عنوان روایت‌گران و زائران بهشت زهرا به عنوان دریافت‌کنندگان پیام تبلیغی هستند. طیف مخاطب بسیار متنوع است: از زائران مذهبی گرفته تا افراد کم‌تعلق به ارزش‌های دینی که در بهشت زهرا حضور می‌یابند.

منابع انسانی طرح، شامل تیم آموزش روایت‌گری، مجریان اجرایی و طلاب شرکت‌کننده هستند که پیش از اعزام، آموزش‌هایی در حوزه تبلیغ، قصه‌گویی، زبان بدنه، و نحوه مواجهه با مخاطب می‌بینند.

ابزارهای لازم شامل وسایل حمل‌ونقل، تجهیزات صوتی و تصویری در صورت نیاز، بسته‌های فرهنگی، و لباس‌های متحدالشکل برای طلاب است.

بازتاب رسانه‌ای طرح، در حد قابل توجهی بوده است؛ به‌گونه‌ای که مورد حمایت مراکز بزرگی چون معاونت تبلیغ حوزه علمیه خواهران، سازمان تبلیغات، نهادهای فرهنگی نیروهای مسلح، مرکز خدمات حوزه علمیه، صداوسیما و... قرار گرفته است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

مهم‌ترین تمایز این طرح نسبت به فعالیت‌های مشابه، در تلفیق سه عنصر نوآورانه است: «روایت‌گری مادرانه»، «تبلیغ میدانی در گلزار شهدا» و «الگوسازی برای بانوان طلبه از مادران شهدا». این سه مولفه، ضمن ایجاد پیوند عاطفی و ذهنی عمیق، یک الگوی جدید از تبلیغ چهره‌به‌چهره را خلق کرده‌اند.

از نگاه مجری، شاخص‌ترین ویژگی طرح، رویکرد آموزشی-تجربی آن است که طلاب را از حالت صرفاً نظری خارج کرده و آنان را در موقعیت واقعی تبلیغ قرار می‌دهد. در عین حال، محتوا نیز بسیار برجسته است؛ چون بر محور روایت‌های واقعی و تأثیرگذار مادران شهدا بنا شده و از این حیث بار احساسی و معرفتی بالایی دارد.

به‌طور کلی، محتوا و سناریو هر دو به صورت ترکیبی از نقاط برجسته این فعالیت محسوب می‌شوند؛ اما تأکید بیشتر بر «روایت‌گری مادرانه» و «میدانی بودن تبلیغ» است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی که این فعالیت به آن پاسخ می‌دهد، خلأ جدی در روایت‌گری زنانه و تبیین مفاهیم ارزشی از زاویه نگاه مادران شهداست؛ به‌ویژه در فضایی مانند گلزار شهدا که امکان تأثیرگذاری عمیق معنوی وجود دارد. همچنین در حوزه تربیت مبلغ برای مواجهه مستقیم با مخاطب واقعی، خلأ آموزشی-میدانی محسوس است.

پویش مادران آسمانی با طراحی آموزشی و تجربه‌محور، این خلاها را هدف قرار داده و هم‌زمان چند نیاز را پاسخ می‌دهد:

تربیت مبلغ برای روایت‌گری موثر

احیای نقش زن در تبلیغ عمومی

انتقال مفاهیم ایثار و شهادت به زبان عاطفی و زنانه

از جمله دستاوردهای این طرح، می‌توان به ارتقاء توانمندی بانوان طلبه در روایت‌گری و تبلیغ چهره‌به‌چهره، افزایش انگیزه معنوی در میان زائران گلزار شهدا، جذب حمایت نهادهای مختلف، و نیز الگوسازی موفق از مادران شهدا به‌عنوان چهره‌های مؤثر فرهنگی اشاره کرد.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش‌های فعالیت عبارتند از:

عدم حمایت مالی و لجستیکی پایدار از سوی نهادها، که سبب دشواری در تأمین هزینه‌های اردو و اعزام می‌شود.

مسائل مربوط به حمل‌ونقل بانوان طلبه، به‌ویژه در استان‌ها یا اعزام‌های بین‌شهری

ناهماهنگی‌های احتمالی با مدیریت بهشت زهرا در برخی ایام یا محدودیت‌های زمانی و مکانی

دشواری در فراهم کردن آموزش‌های حرفه‌ای روایت‌گری در زمان محدود

فرسایش روحی یا جسمی برخی طلاب در مواجهه با فضای احساسی شدید گلزار شهدا

با این حال، با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری نهادهای فرهنگی، بسیاری از این موانع به حداقل رسیده یا مدیریت شده‌اند.