کار با دانش آموزان منطقه

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و روش اجرا:

این فعالیت با الهام از طرح سراسری «زندگی با آیه‌ها» شکل گرفته و با بومی‌سازی آن در مناطق مختلف، به‌ویژه مناطق محروم استان خوزستان، به اجرا درآمده است. فرآیند اجرای این طرح بدین‌صورت است که طی دو روز در هفته، دو آیه قرآنی با موضوعات اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و متناسب با نیاز منطقه، به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. این آیات علاوه بر حفظ، از جنبه‌های مفهومی و کاربردی نیز برای دانش‌آموزان تبیین می‌گردد. جلسات به صورت داستان‌محور برگزار می‌شود تا اثربخشی بیشتری داشته باشد.

مراحل اجرا:

انتخاب دو آیه متناسب با موضوع هفته و شرایط منطقه.

تشریح مفاهیم آیات از طریق داستان‌سرایی جذاب.

طرح شبهات و پرسش‌های رایج در منطقه و پاسخ به آن‌ها در قالب این جلسات.

تمرین، مرور و تکرار آیات طی هفته جهت تثبیت.

پیگیری عملی و رفتاری دانش‌آموزان در ارتباط با آیات.

جرقه اولیه:

نیاز به افزایش انگیزه دینی و ارتقاء سطح اعتقادی، اخلاقی و معرفتی دانش‌آموزان در مناطق مختلف، مخصوصاً مناطقی با تهدیدات فکری نظیر وهابیت و ضعف آموزش‌های قرآنی، زمینه‌ساز شکل‌گیری این طرح بوده است.

جزئیات و قالب اجرا:

قالب اجرا غیررسمی، صمیمی و تعاملی است. از روش‌های جذاب آموزشی مانند داستان‌گویی، طرح سوالات چالشی، مثال‌های بومی و کاربردی استفاده می‌شود. همچنین در مدارس و مساجد به صورت مشترک قابل اجراست.

مخاطب‌شناسی:

مخاطبین اصلی این طرح دانش‌آموزان مدارس، به‌ویژه در مناطق محروم و دارای زمینه‌های اعتقادی خاص (مانند مناطقی با حضور اندیشه‌های انحرافی نظیر وهابیت) هستند. دانش‌آموزانی که عمدتاً پس از مدرسه ارتباطی با فضای دینی ندارند و صرفاً در فضای درسی قرار دارند، در اولویت جذب قرار دارند.

منابع انسانی:

مجریان طرح از طلاب آموزش‌دیده، فعالان فرهنگی و مربیان پرورشی با توانایی در انتقال مفاهیم قرآنی به زبان ساده و داستانی استفاده می‌کنند. خود مصاحبه‌شونده نیز از اعضای حوزه علمیه الغدیر اهواز و فعال در امور نماینده ولی‌فقیه استان است که سابقه و توان علمی و اجرایی مناسبی دارد.

ابزار و امکانات:

از امکانات عمومی مدارس و مساجد، قرآن کریم، جزوات ساده‌شده، داستان‌های آموزنده و ابزارهای کمک‌آموزشی مانند تخته و لوازم تصویری بهره گرفته می‌شود.

بازتاب رسانه‌ای:

در مصاحبه اشاره‌ای به بازتاب رسانه‌ای خاص نشده است، اما با توجه به ساختار و محتوای غنی طرح، قابلیت بازنمایی در فضای رسانه‌ای محلی و آموزش‌وپرورش منطقه را دارد.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

نوآوری اصلی طرح در سه نکته اساسی است:

بومی‌سازی موضوعات قرآنی بر اساس نیاز منطقه: به‌جای اجرای یک برنامه کلی و یکنواخت، موضوعات متناسب با چالش‌های فکری و اعتقادی منطقه (مانند مباحث اقتصادی و وهابیت) انتخاب می‌شوند.

استفاده از شیوه داستان‌محور و چالشی برای تدریس آیات: این روش منجر به اثرگذاری عمیق‌تر بر مخاطب نوجوان می‌شود.

ترکیب همزمان آموزش اعتقادی، احکام، اخلاق و انگیزش دینی در یک ساختار ساده و قابل اجرا در مدارس.

بنابراین مهم‌ترین شاخصه طرح، سناریو و نحوه اجرای آن است که در قالبی ترکیبی، محتوای قرآنی را به زبان کاربردی و بومی به مخاطب منتقل می‌کند.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز مخاطبان:

دانش‌آموزان در مناطق هدف، اغلب تنها به آموزش‌های درسی رسمی محدود می‌شوند و از فقر اعتقادی، ضعف در ارتباط با قرآن، عدم پاسخ به شبهات، و کمبود انگیزه دینی رنج می‌برند. همچنین در برخی مناطق، خطرات فکری مانند گرایش به تفکرات انحرافی وجود دارد.

راهکار رفع نیاز:

با طرح «زندگی با آیه‌ها»، دانش‌آموزان به‌صورت عملی و تدریجی با مفاهیم قرآنی مرتبط با مسائل روز خود آشنا شده و از طریق تکرار و داستان‌محوری، به درک و ارتباط عمیق‌تری با آیات می‌رسند. شبهات آن‌ها پاسخ داده می‌شود و اعتماد به دین و قرآن در ذهنشان تقویت می‌گردد.

نتایج و دستاوردها:

تقویت ارتباط دانش‌آموزان با قرآن.

افزایش سطح اعتقادی و اخلاقی آن‌ها.

رفع برخی شبهات رایج فکری.

ایجاد انگیزه دینی و مشارکت فعال‌تر در فعالیت‌های مذهبی.

پرورش نسل آگاه و مقاوم در برابر انحرافات فکری.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش‌ها عبارت‌اند از:

کمبود نیروی انسانی آموزش‌دیده و علاقه‌مند که بتواند با ادبیات دانش‌آموزان کار کند.

محدودیت زمانی در برنامه‌های مدرسه که مانع اجرای گسترده‌تر طرح می‌شود.

عدم همراهی برخی مسئولان مدارس یا ضعف در هماهنگی‌های اداری.

فقر امکانات کمک‌آموزشی در مناطق محروم.

لزوم طراحی موضوعات بومی و متنوع برای هر منطقه، که نیازمند پژوهش و شناخت دقیق است.