دوران طلایی

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب‌شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه‌ای

فعالیت ارائه‌شده، برگزاری سلسله اردوهای تربیتی ـ آموزشی برای دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم است که از سال ۱۳۹۹ در استان‌های خراسان رضوی و خراسان شمالی آغاز شده و تا به امروز ادامه دارد. جرقه اولیه این طرح در دوران شیوع کرونا و در پاسخ به نیاز به برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت نوجوانان، خصوصاً در حوزه دختران، شکل گرفت.

فرآیند اجرای اردو به این صورت است که با همکاری آموزش‌و‌پرورش، دانش‌آموزان علاقه‌مند در سطح مدارس شناسایی و ثبت‌نام می‌شوند. اردوها در یک فضای کاملاً دخترانه، با هدف ارتقاء خودشناسی، تربیت اجتماعی، رشد هویتی و نشاط جمعی برگزار می‌شود. قالب اردو کاملاً تربیتی بوده و شامل بازی‌های گروهی، بحث‌های معرفتی، حلقه‌های گفت‌وگو و تجربه‌های مشارکتی است. اجرای برنامه توسط گروهی از مربیان تربیت‌یافته در همان رده سنی (دانشجویان و فارغ‌التحصیلان جوان) انجام می‌گیرد که فضای هم‌نسلی و هم‌فکری را فراهم می‌آورد.

از نظر منابع انسانی، تیم برگزارکننده شامل طراحان محتوای تربیتی، مربیان جوان، تیم اجرایی، نیروهای تدارکات و روان‌شناس یا مشاور است. ابزار و امکانات مورد استفاده شامل فضای اردوگاهی (اعم از کلاس، حیاط، امکانات رفاهی)، ابزارهای آموزشی و بازی، و تجهیزات صوتی و تصویری است.

مخاطبان اصلی این طرح، دختران نوجوان ۱۵ تا ۱۸ ساله در مدارس هستند که دارای روحیه مشارکت‌پذیر، علاقه‌مند به فعالیت‌های فرهنگی و مستعد رشد فکری و هویتی‌اند. این اردوها در چندین نوبت و با استقبال چشم‌گیر برگزار شده و در بین خانواده‌ها و مدارس بازتاب مثبتی داشته است. همچنین، مربیان تربیت‌شده این اردوها پس از طی دوره‌ها، خود به عنوان تسهیل‌گر و مربی در دیگر اردوها فعالیت کرده‌اند که نشان‌دهنده تأثیرگذاری عمیق این فرآیند تربیتی است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

تمایز اصلی این طرح، بهره‌گیری از الگوی تربیت توسط هم‌نسلان است. در این اردوها، مربیانی که از نظر سنی و زیست‌جهانی به مخاطب نزدیک‌اند، هدایت‌گری فعالیت‌ها را به‌عهده دارند. این الگو باعث شکل‌گیری فضای هم‌دلی، اعتماد و گفت‌وگوی مؤثر می‌شود. همچنین، ترکیب خلاقانه بازی، نشاط و گفت‌وگوی عمیق معرفتی از دیگر ویژگی‌های نوآورانه این طرح است.

از نظر مجری، مهم‌ترین شاخصه این طرح محتوا و الگوی ارتباطی است که باعث می‌شود مخاطب با مسائل تربیتی نه در فضای خشک و رسمی، بلکه در یک تجربه زنده و جذاب روبه‌رو شود. به‌طور خاص، «سناریوی تربیت از دل تجربه مشارکتی» و نه فقط انتقال گفتاری مفاهیم، نقطه برجسته این فعالیت است.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

این طرح در پاسخ به نیازهای تربیتی، هویتی و عاطفی دختران نوجوان شکل گرفته است. مسئله اصلی، خلأ در فضای تربیتی جذاب، تعاملی و اختصاصی برای دختران در سنین نوجوانی است؛ به‌ویژه در شرایط پساکرونا که انزوای اجتماعی و ضعف ارتباطات جمعی بیشتر احساس می‌شد.

این اردوها با ایجاد فضایی پرنشاط، خودمانی و هدف‌مند، به نیازهای هویتی و تربیتی نوجوانان پاسخ می‌دهند. با محور قرار دادن تجربه مشترک و زیست جمعی، امکان تمرین مهارت‌های اجتماعی، خودشناسی، هم‌دلی و تصمیم‌گیری برای مخاطبان فراهم می‌شود. از مهم‌ترین دستاوردهای طرح می‌توان به رشد انگیزه، ارتقاء حس مسئولیت‌پذیری، و تربیت نسل جدیدی از مربیان جوان اشاره کرد که چرخه تربیت را تداوم می‌بخشند.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

از مهم‌ترین چالش‌های این طرح، محدودیت منابع مالی و زیرساختی برای گسترش اردوها به مناطق بیشتر است. همچنین، دشواری جذب نیروی مربی متعهد و دارای مهارت‌های ارتباطی و تربیتی از دیگر موانع است. گاه نیز همراهی ناکافی نهادهای رسمی مانند آموزش‌و‌پرورش یا مقاومت برخی مدیران مدارس در برابر برنامه‌های غیردرسی، روند اجرا را با کندی مواجه می‌کند. تأمین مکان مناسب و دائمی برای برگزاری اردوها نیز یکی دیگر از موانع تداوم و توسعه این طرح است.