جهاد کبیر

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و مراحل اجرا: فعالیت «جهاد کبیر» با هدف مقابله فرهنگی و معرفتی در میدان جنگ ترکیبی دشمن، با تأکید بر جهاد تبیین و خودسازی فردی، طراحی و اجرا شده است. فرآیند اجرایی این فعالیت شامل طراحی مبانی نظری، نگارش و تدوین محتوا، توجیه اولیه مخاطبین، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، بازخوردگیری و اصلاحات است. فاز اول فعالیت در سوریه و لبنان و سپس در استان سیستان و بلوچستان به اجرا درآمده و رایزنی‌هایی برای گسترش در سایر استان‌ها و کشورها نیز صورت گرفته است.

جرقه اولیه طرح: الهام اولیه از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره‌ی جهاد کبیر و جهاد اکبر در قالب جنگ ترکیبی دشمن و ضرورت مقابله فرهنگی با این جریان‌ها بود. همچنین از فرمایشات امام خمینی (ره) درباره‌ی آینده‌نگری دینی نیز استفاده شد.

جزئیات طرح: این طرح بر مبنای نظام الهی، آیات و روایات اسلامی و تأکید بر سلامت جسمی، روانی، ذهنی و معرفتی انسان‌ها طراحی شده است. اهداف اصلی آن ارتقای بصیرت دینی، شناخت دشمن، توانمندسازی بانوان در مواجهه با جنگ نرم و افزایش بینش نسبت به ساختار نظام آفرینش است. سرفصل‌ها شامل مباحث سلامت، سبک زندگی، حیات عافیت‌محور، اعتدال مزاج، شناخت دشمن، نظام تربیتی و آشنایی با سنن الهی است.

قالب اجرا: برگزاری کلاس‌های حضوری و مجازی، کارگاه‌های عملی، جلسات پرسش و پاسخ، توزیع منابع مطالعاتی، مشاوره فردی و کار گروهی.

مخاطب‌شناسی: مخاطبین این طرح عمدتاً بانوان بالای ۱۴ سال بودند، اما در ادامه به سایر گروه‌ها نیز تعمیم یافت. گروه‌های هدف شامل بانوان مسلمان، مسیحی، اهل سنت، دانشجویان، عموم مردم و فعالین فرهنگی بودند. ویژگی‌های مشترک مخاطبین، آسیب‌پذیری اجتماعی، قرار داشتن در مناطق بحران‌زده و کم‌برخوردار، و نیاز به تقویت بینش دینی و توانمندسازی فرهنگی است.

منابع انسانی: هسته مرکزی متشکل از خود مجری، همسرشان و سایر فعالان فرهنگی و استادان حوزه سلامت، معماری، تربیت و معارف اسلامی است. از جمله همکاران می‌توان به خانم زهرا وقار (کارشناس ارشد معماری و مطالعات فرهنگی) اشاره کرد. همچنین از حمایت برخی نهادهای خیریه مردمی، روحانیون و دانشجویان بهره‌گیری شده است.

ابزار و امکانات: امکانات مورد استفاده شامل فضاهای عمومی همچون حسینیه‌ها، حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، مؤسسات خیریه و اتاق اختصاصی خانگی برای تدوین محتواست. ابزارهای آموزشی شامل تخته، ملزومات اداری، سیستم‌های رایانه‌ای، منابع متنی و محتوای دیجیتال است. بیشتر فعالیت‌ها با حمایت‌های مردمی و بدون تکیه بر ساختارهای پرهزینه انجام شده‌اند.

بازتاب رسانه‌ای: تاکنون بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای نداشته‌اند اما گزارشی از نمونه‌های اجرایی در سوریه و لبنان موجود است و برای مستندسازی و انتشار عمومی در آینده در نظر گرفته شده‌اند.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

وجه تمایز اصلی این طرح نسبت به سایر فعالیت‌های فرهنگی، تمرکز آن بر جهاد کبیر در برابر جهاد نظامی یا جهاد اصغر و حتی جهاد اکبر است. این فعالیت، جهادی در لایه‌های معرفتی و شناختی است که ناظر بر شناسایی و مقابله عمیق با دشمن در عرصه‌ی جنگ ترکیبی است. از منظر مجری، مهم‌ترین شاخصه طرح، محتوا و سناریوی آن است که بر پایه تحلیل دقیق آیات و روایات، اندیشه‌های امام خمینی، مقام معظم رهبری، و دیدگاه‌های صاحب‌نظران دینی و فرهنگی تدوین شده است.

همچنین این طرح با حضور در مناطق بحران‌زده مانند زینبیه سوریه، توانسته است مخاطبین را به‌طور مستقیم و مؤثر درگیر سازد، و با توجه به اقتضائات فرهنگی و اعتقادی آنان محتوا را ارائه دهد.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز اصلی مخاطبین، فقدان شناخت دقیق از دشمن در میدان جنگ ترکیبی، بی‌توجهی به نظام خلقت و سنت‌های الهی در زندگی شخصی، و نبود نگرش جامع به خودسازی و سلامت در سطوح مختلف جسمی، ذهنی و روحی است. این خلأها در بسیاری از فعالان فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی نیز دیده شده و باعث انحراف یا ناکارآمدی شده‌اند.

فعالیت «جهاد کبیر» با رویکرد آموزش شناختی، معرفتی و روشمند نسبت به دشمن، اصلاح سبک زندگی، ارتقاء سلامت مزاج و روان، و تبیین نظام الهی، سعی در رفع این نیازها دارد. دستاوردهای قابل‌ذکر شامل توانمندسازی بانوان در مناطق بحرانی، ارتقاء بینش دینی، و ایجاد شبکه‌ای از مروجین فرهنگی با رویکرد جهاد کبیر است.

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

مهم‌ترین چالش‌ها شامل:

محدودیت مالی: نبود حمایت‌های مادی مناسب برای تولید محتوا، تدارک فضاهای آموزشی و تأمین تجهیزات لازم.

کمبود منابع انسانی متخصص: افراد زیادی در اختیار نیستند که به مباحث جهاد کبیر با رویکرد ترکیبی و جامع مسلط باشند.

موانع فرهنگی و مذهبی: در مناطق اهل سنت، حساسیت‌های مذهبی وجود دارد که فعالیت را به شکل چراغ خاموش و با دقت بالا لازم می‌سازد.

نبود پشتیبانی رسمی گسترده: ضعف همکاری ساختارهای رسمی فرهنگی و تبلیغی کشور برای تسهیل اجرای این گونه فعالیت‌ها.

عدم وجود بستر رسانه‌ای قوی: برای اطلاع‌رسانی، مستندسازی و اشاعه تجربیات موفق.