این سفر با تو قشنگ نره

فرآیند، روش اجرا و مراحل:

طرح «لیگ کتابخوانی و باشگاه کتاب» بخشی از یک فعالیت گسترده در یک کانون تربیتی است که در سراسر کشور دارای اعضا و مخاطبان متعددی است. این فعالیت با هدف پرورش تفکر، خودباوری و آزادمنشی در نوجوانان طراحی شده است. در این طرح، نوجوانان با استفاده از تیپ شخصیتی خود، وارد یک سناریوی کتابخوانی می‌شوند. این فرآیند به‌صورت زیر اجرا می‌شود:

انتخاب تیپ شخصیتی: نوجوانان از میان داستان‌های از پیش‌تعیین‌شده، داستانی را که به روحیاتشان نزدیک‌تر است انتخاب می‌کنند. این داستان‌ها با دقت و بر اساس ۱۸ تیپ شخصیتی نوجوانان (بر اساس مدل حسن حق‌پناه) طراحی شده‌اند.

شروع سفر کتابخوانی: هر فرد پس از انتخاب داستان، نقشه‌ای دریافت می‌کند که شامل مسیر مطالعه، جدول زمان‌بندی و نقاط کلیدی سفر کتابخوانی اوست.

مطالعه کتاب‌ها: نوجوانان بر اساس تیپ شخصیتی خود، مجموعه‌ای از کتاب‌ها را مطالعه می‌کنند. این کتاب‌ها به دقت و با مشورت تیم متخصص انتخاب شده‌اند.

آزمون‌ها و چالش‌ها: پس از مطالعه هر کتاب، نوجوانان در آزمون‌های متنوعی شرکت می‌کنند و امتیاز دریافت می‌کنند. این آزمون‌ها شامل سوالات تستی، تشریحی و فعالیت‌های خلاقانه است.

کنش اجتماعی: مطالعه هر کتاب با انجام یک فعالیت عملی همراه است. این فعالیت‌ها شامل معرفی کتاب به دیگران، تولید پادکست، تهیه کلیپ، تحلیل شخصیت‌های داستان، نگارش نامه به نویسنده و غیره است.

پیشرفت در سفر: پس از انجام هر مرحله، نوجوانان به مراحل پیشرفته‌تر راه پیدا می‌کنند و چالش‌های سخت‌تری را تجربه می‌کنند.

عضویت در باشگاه کتابخوانی: افراد برتر وارد باشگاه کتابخوان‌ها می‌شوند، جایی که امتیازات ویژه‌ای دریافت می‌کنند، در گعده‌های کتابخوانی شرکت می‌کنند و در برنامه‌های آموزشی و اردوهای حضوری حضور پیدا می‌کنند.

اردوهای حضوری: در هر فصل یک اردوی حضوری برگزار می‌شود که شامل برنامه‌های متنوع از جمله بازدیدهای فرهنگی، جلسات با نویسندگان، مهارت‌آموزی و کارگاه‌های تخصصی است.

جرقه اولیه شروع فعالیت:

این طرح از دل یک فعالیت کانونی گسترده که به صورت ترکیبی از فضای مجازی و حضوری اداره می‌شود، شکل گرفته است. هدف اصلی، ایجاد علاقه به کتابخوانی در نوجوانان و پیوند زدن مطالعه به رشد فردی و اجتماعی آنان بوده است.

مخاطب‌شناسی:

مخاطبان اصلی این طرح، نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله دختر و پسر هستند. این گروه سنی به دلیل شکل‌گیری تفکر انتقادی و خودباوری در این دوره، مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، مخاطبان طرح از اقشار مختلف جامعه هستند؛ از نوجوانان کاملاً مذهبی تا کسانی که ارتباط کمتری با فضای مذهبی دارند.

منابع انسانی، ابزار و امکانات:

منابع انسانی: تیمی از مربیان تربیتی، نویسندگان، طراحان محتوا و متخصصان کتاب انتخاب و هدایت کتاب‌ها را برعهده دارند.

ابزار: ارتباطات مجازی از طریق پیام‌رسان «ایتا»، فرم‌سازها، فایل‌های اینفوگرافی و پلتفرم‌های فروش کتاب مانند طاقچه، کتابراه و کتاب‌رسان.

امکانات: اردوهای حضوری برای اعضای باشگاه کتابخوانی، جلسات آنلاین با نویسندگان و کارگاه‌های آموزشی.

بازتاب رسانه‌ای:

این طرح به طور رسمی از طریق شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و جلسات هم‌افزایی با تیم‌های فرهنگی استانی معرفی شده است. با این حال، مصاحبه‌های رسمی در رسانه‌های ملی انجام نشده است.

شخصی‌سازی کتابخوانی: به جای ارائه یک لیست عمومی از کتاب‌ها، طرح بر اساس تیپ‌های شخصیتی نوجوانان، مسیر مطالعه را برای هر فرد به صورت اختصاصی طراحی می‌کند.

بازی‌وارسازی (گیمیفیکیشن): با استفاده از نقشه راه، چالش‌ها و امتیازدهی، فرآیند کتابخوانی جذاب‌تر و رقابتی‌تر شده است.

ارتباط مطالعه با کنش اجتماعی: مطالعه کتاب صرفاً محدود به خواندن نیست، بلکه نوجوانان مأموریت‌های عملی دریافت می‌کنند تا تأثیر مطالعه را در جامعه منعکس کنند.

ترکیب مطالعه با اردوهای حضوری: این ترکیب باعث شده نوجوانان علاوه بر فضای مجازی، تعاملات حضوری نیز داشته باشند و انگیزه آن‌ها برای ادامه فعالیت افزایش یابد.

استفاده از فرم‌های داستانی و شخصیت‌پردازی برای جذب مخاطب: نوجوانان ابتدا وارد یک ماجراجویی داستانی می‌شوند و سپس در قالب آن مسیر مطالعه خود را انتخاب می‌کنند.

مسأله‌شناسی و ریشه‌یابی نیاز:

نیاز اصلی که این طرح به آن پاسخ می‌دهد، ضعف در کتابخوانی میان نوجوانان و نبود یک مسیر جذاب برای مطالعه است. بسیاری از نوجوانان به دلیل گرانی کتاب، نبود الگوی مطالعه و عدم جذابیت روش‌های سنتی از کتابخوانی فاصله گرفته‌اند.

نحوه برطرف کردن نیاز:

ایجاد انگیزه برای کتابخوانی از طریق بازی‌وارسازی و داستان‌پردازی.

تسهیل دسترسی به کتاب‌ها از طریق ارائه تخفیف‌های ویژه و معرفی نسخه‌های الکترونیکی.

ایجاد پیوست اجتماعی برای مطالعه تا نوجوانان احساس کنند مطالعه آن‌ها تأثیر مستقیم در جامعه دارد.

نتایج و دستاوردها:

افزایش میزان استقبال از طرح به نسبت ترم‌های قبل.

مشارکت بالای نوجوانان در اجرای مأموریت‌های عملی مرتبط با مطالعه.

بهبود تفکر انتقادی و توانایی تحلیل در نوجوانان.

تقویت خودباوری و مهارت‌های ارتباطی از طریق فعالیت‌های اجتماعی.

هزینه کتاب‌ها: بسیاری از نوجوانان به دلیل هزینه‌های بالا نمی‌توانند نسخه‌های فیزیکی کتاب‌ها را تهیه کنند و مجبور به استفاده از نسخه‌های الکترونیکی هستند.

عدم وجود اپلیکیشن اختصاصی: در حال حاضر، بسیاری از فرآیندها به‌صورت دستی و از طریق فرم‌های آنلاین مدیریت می‌شوند. داشتن یک اپلیکیشن اختصاصی می‌تواند تأثیرگذاری طرح را افزایش دهد.

محدودیت‌های تبلیغاتی: معرفی طرح بیشتر از طریق والدین دغدغه‌مند و فضای مجازی انجام شده و هنوز به تبلیغات گسترده نیاز دارد.

مسائل مالی و تأمین بودجه: هزینه‌های اردوهای حضوری و برخی از برنامه‌ها از طریق مشارکت اعضا تأمین می‌شود، اما جذب منابع مالی برای توسعه فعالیت همچنان یک چالش است.