تربیت قاری متعهد

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و روش اجرا: این فعالیت در قالب دو طرح مجزا انجام می‌شود: «تربیت قاری متعهد» و «تربیت حافظ متعهد». طرح قاری متعهد حدود شش ماه است که آغاز شده و به صورت حضوری و مجازی در حسینیه امام رضا در محله دولت‌آباد شهرستان حمیدیه برگزار می‌شود. طرح تربیت حافظ متعهد نیز سه سال است در دارالقرآن حمیدیه، با همکاری آموزش و پرورش و خیرین، به صورت شبانه‌روزی و در بازه پنجاه روز تابستانی اجرا می‌شود.

جرقه اولیه فعالیت: با توجه به تهدیدات اعتقادی ناشی از فعالیت وهابیت در منطقه و همچنین وجود ظرفیت‌های بالای قرآنی در شهرستان حمیدیه، ضرورت هدایت این ظرفیت‌ها در مسیر قرآنی و انقلابی به عنوان جرقه اصلی طرح‌ها مورد توجه قرار گرفت.

مراحل و جزئیات: در طرح تربیت قاری متعهد، ابتدا از میان نوجوانان بومی گزینش انجام می‌شود و افراد مناسب از نظر اخلاقی و توان صوت و لحن انتخاب می‌گردند. آموزش‌ها شامل صوت و لحن، عقاید، ولایت‌فقیه، دشمن‌شناسی و انقلابی‌گری است. استاد این دوره، استاد خلیل سواری، جلسات حضوری هفتگی برگزار می‌کند و پیگیری مجازی در روزهای سه‌شنبه و پنج‌شنبه انجام می‌شود. در طرح تربیت حافظ، ابتدا اطلاع‌رسانی و ثبت‌نام عمومی انجام می‌شود، سپس از میان افراد ثبت‌نام‌شده (تا ۱۰۰ نفر) مصاحبه می‌گیرند و در نهایت حدود ۴۰ نفر گزینش می‌شوند. آموزش از نماز صبح آغاز شده و شامل مناجات، دعا، برنامه‌های ورزشی، آموزش‌های عقیدتی، تفسیر، ولایت‌محوری و مباحث اخلاقی می‌شود. اساتید، طلاب حافظ حوزه هستند و اقامت شبانه‌روزی در دارالقرآن صورت می‌گیرد. در پایان دوره اتصال به مساجد محلی برای استمرار تربیتی انجام می‌شود.

مخاطب‌شناسی: مخاطبان عمدتاً نوجوانان و جوانان پسر بین ۱۰ تا ۲۰ ساله هستند که از نظر جسمی سالم و از اقشار عمومی منطقه‌اند. در بخش تربیت حافظ، مخاطبین با ویژگی قرآنی، اخلاقی و مستعد انتخاب می‌شوند و در بخش قاری نیز بیشتر بر صوت و تعهد انقلابی تأکید می‌شود.

منابع انسانی: تیم اجرایی حدود ۱۵ نفر است که ۱۲ نفر از آنان طلبه‌اند. استادان مجرب، سرگروه‌های طلبه، و افراد دلسوز محلی هسته اصلی اجرا هستند. برخی از اعضای اصلی نیز سابقه شرکت در دوره‌های تخصصی قرآن و تفسیر دارند.

ابزار و امکانات: در بخش صوت و لحن از تخته، وایت‌برد، سیستم صوتی، قرآن، رحل و پذیرایی ساده استفاده می‌شود. در بخش حفظ، قلم قرآنی، وعده غذایی، محیط مناسب شبانه‌روزی، برنامه‌های ورزشی، و امکانات دارالقرآن مانند حمام، سالن فوتبال و ... فراهم شده است. همچنین خیرینی متعهد پشتیبانی مالی می‌کنند.

بازتاب رسانه‌ای: در سطح شهرستان حمیدیه، فعالیت بازتاب چشمگیری داشته و توجه عمومی را جلب کرده است. برخی یادواره‌ها همراه با نمایشگاه شهدا برگزار شده و کلیپ‌هایی نیز برای معرفی حافظان تولید شده‌اند. اما در سطح استانی یا ملی تاکنون انعکاس رسانه‌ای نداشته‌اند.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

جنبه نوآورانه، شاخصه اصلی، قالب یا محتوا یا سناریو

تمایز اصلی این فعالیت در دو ویژگی برجسته است: نخست، استمرار تربیتی که برخلاف بسیاری از فعالیت‌های برهه‌ای، برنامه‌ها به‌صورت مستمر و هدفمند دنبال می‌شوند و حلقه اتصال مخاطب به مسجد و فضای دینی حفظ می‌شود. دوم، تأکید بر تعهد انقلابی است؛ قاری و حافظ صرف کافی نیست بلکه تمرکز اصلی بر تربیت «قاری و حافظ متعهد انقلابی» است که هم توانایی قرآنی داشته باشد و هم ولایی و دشمن‌شناس باشد.

از نظر قالب، جلسات هم حضوری و هم مجازی‌اند و کلاس‌ها شبانه‌روزی یا نیمه‌متمرکز با تقسیم‌بندی سطحی برگزار می‌شوند. از نظر محتوا، به‌جز آموزش حفظ و قرائت، مباحث عقاید، تفسیر، ولایت‌فقیه و اخلاق اسلامی به‌صورت دقیق و ساختارمند گنجانده شده‌اند که این امر در بسیاری از طرح‌های مشابه وجود ندارد.

شاخصه اصلی این فعالیت، محتوای جامع و عمیق آن است که در قالب برنامه‌ای سازمان‌یافته ارائه می‌شود و بر اساس نیاز منطقه بومی طراحی شده است

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

مسأله‌شناسی، ریشه‌یابی، پاسخ‌دهی به نیاز، نتایج و دستاوردها

با توجه به فعالیت‌ گروه‌های انحرافی نظیر وهابیت و جریان‌های تجزیه‌طلب در منطقه حمیدیه، و نیز ساختار قرآنی شهرستان، نیاز به تبیین صحیح مفاهیم دینی و تربیت نسل جوان در بستر قرآن و ولایتمداری کاملاً محسوس بود. همچنین کمبود قاری و حافظ متعهد انقلابی یک خلأ جدی محسوب می‌شد.

فعالیت حاضر توانسته است این نیاز را به‌صورت دقیق پاسخ دهد:

با برگزاری کلاس‌های ترکیبی حفظ و صوت و لحن

با جذب نوجوانان به مساجد

با ایجاد پیوند با مفاهیم انقلاب و ولایت

و با بهره‌گیری از اساتید متخصص

دستاوردها:

تربیت ۴۲ حافظ متعهد در دوره پنجاه‌روزه

تشکیل ۴ گروه قرآنی در سطوح سنی مختلف

ارتقای رفتار و اخلاق فردی نوجوانان (با مستندات و بازخوردهای والدین)

تقویت روحیه تعهد و مسئولیت‌پذیری در میان نوجوانان

توسعه شبکه داوطلبان و مربیان قرآنی از میان طلاب بومی

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

ریسک‌ها و دشواری‌ها

چالش‌های اصلی این فعالیت عبارتند از:

مشکلات زیرساختی: برخی از امکانات دارالقرآن نیاز به تعمیر یا تجهیز توسط خیرین دارد.

عدم پشتیبانی کامل نهادها: برخی سازمان‌ها مانند شهرداری در تأمین مالی همراهی نداشته‌اند.

چالش فرهنگی و کشش پایین مخاطب برای حفظ: برخی از دانش‌آموزان ظرفیت و پشتکار لازم برای حفظ قرآن را ندارند و این باعث افت و ریزش در دوره می‌شود.

ریسک‌های مدیریتی: نبود ساختار گروهی رسمی و عدم دریافت مجوزهای مشخص می‌تواند در بلندمدت آسیب‌زا باشد.

نیاز به آموزش مربیان و کادر اجرایی: تیم اجرایی نیاز به توانمندسازی بیشتر دارد تا کارها گسترده‌تر و اصولی‌تر دنبال شوند.