مسجد قلب تپنده

فعالیت این مجموعه از سال ۱۳۹۲ در مسجدی واقع در منطقه‌ای محروم آغاز شد. جرقه اولیه این فعالیت زمانی زده شد که مشاهده شد مسجد از حضور نوجوانان و کودکان خالی است. بنابراین، با تبلیغ چهره به چهره از خانواده‌ها درخواست شد که فرزندانشان را به مسجد بیاورند. در ابتدا تنها دو کودک حضور یافتند، اما با تلاش مستمر، اکنون حدود ۲۰۰ کودک و نوجوان به‌صورت مداوم در برنامه‌های مسجد شرکت می‌کنند.

فرآیند اجرا:

۱. جذب کودکان و نوجوانان: از طریق ارتباط مستقیم با خانواده‌ها، نیازسنجی اولیه انجام شد تا مشکلات و دغدغه‌های فکری کودکان شناسایی شود.

2. تشکیل تیم و طراحی برنامه‌های آموزشی: تیمی متشکل از فعالان فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت تا بر اساس نیازها، دوره‌های آموزشی طراحی کند.

3. اجرای برنامه‌های متنوع: برنامه‌ها در قالب‌های مختلفی اجرا شد، از جمله داستان‌گویی، پرسش و پاسخ، نمایش‌های تعاملی و آموزش‌های مهارتی.

4. مستمرسازی حضور کودکان: یکی از روش‌های جذب و حفظ کودکان، استفاده از شیوه داستان‌واره بود که کودکان را در هر جلسه درگیر کرده و کنجکاوی آنان را برای جلسات آینده برمی‌انگیخت.

مخاطبان:

رده سنی اصلی ۴ تا ۲۰ سال است. پسران تا ۱۴ سالگی در این طرح حضور دارند. علاوه بر کودکان مذهبی، تلاش شد تا کودکانی که ارتباط کمتری با مسائل دینی دارند نیز جذب شوند.

منابع انسانی و ابزار:

مربیان متخصص شامل اساتید حوزه و دانشگاه، مشاوران و مربیان فرهنگی که اغلب خود از فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها بوده‌اند.

ابزارها و امکانات مورد نیاز شامل کتاب‌های آموزشی تدوین‌شده، سیستم صوتی، وسایل بازی، وسایل پذیرایی و کتابخانه‌ای که به مهد و کلاس آموزشی تبدیل شده است.

بازتاب رسانه‌ای:

فعالیت‌های این مجموعه بازتاب گسترده‌ای داشته، از جمله تولید مستندی توسط سازمان تبلیغات و انتشار محتوا در فضای مجازی که حدود ۳۰۰ دنبال‌کننده دارد.

این طرح از چند جنبه نوآورانه است:

مستمرسازی حضور کودکان و نوجوانان در مسجد، به‌گونه‌ای که ارتباط آنان قطع نشود و در طول سالیان، از کودک به نوجوان و سپس به مربی تبدیل شوند.

استفاده از شیوه‌های جذاب آموزشی مانند داستان‌گویی، پرده‌خوانی و نمایش‌های تعاملی برای بیان مسائل دینی و تربیتی.

تدوین طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی نوآورانه که برخی از آنها به‌صورت کتاب منتشر شده‌اند و قابلیت استفاده در سایر مساجد و مراکز فرهنگی را دارند.

نیازهای شناسایی‌شده:

نیاز به آشنایی و انس بیشتر با مسجد

مشکلات اعتقادی، اخلاقی و تربیتی نوجوانان

عدم دسترسی به محافل آموزشی مناسب در مناطق محروم

خلأهای آموزشی در زمینه احکام، مسائل بلوغ، حجاب و مهارت‌های فردی

راه‌های پاسخگویی به این نیازها:

تقسیم‌بندی گروه‌های سنی و ارائه آموزش‌های متناسب با هر گروه

اجرای برنامه‌های آموزشی و تربیتی در قالب‌های جذاب مانند کارگاه‌های عملی، بازی‌درمانی و نمایش‌های داستانی

ایجاد ارتباط میان مسجد، مدرسه و محله به‌عنوان سه ضلع اصلی تربیت اجتماعی

برگزاری اردوهای هدفمند که در آن تمام جزئیات از کارت‌های فرهنگی گرفته تا برنامه‌های معنوی طراحی شده است

دستاوردها:

افزایش مستمر تعداد شرکت‌کنندگان

تبدیل نوجوانان شرکت‌کننده به مربیان فعال

افزایش انس نوجوانان با مسجد و مسائل دینی

تألیف چندین کتاب آموزشی جهت گسترش طرح در سایر مناطق

همراهی مسئولان مسجد: در ابتدا جذب حمایت امام جماعت و هیئت‌امنای مسجد دشوار بود، اما با گذر زمان و مشاهده تأثیرات مثبت طرح، این چالش تا حد زیادی برطرف شد.

تأمین مالی: تأمین هزینه‌ها در ابتدا بسیار دشوار بود، اما با جذب خیرین، مشکل تا حدی حل شد.

نبود امکانات مناسب: کمبود تجهیزات مانند دوربین فیلم‌برداری و سیستم صوتی، مشکلاتی در مستندسازی و ارائه گزارش‌های حرفه‌ای ایجاد کرده است.

توسعه فعالیت‌ها: برای گسترش این طرح در سایر مناطق، نیاز به حمایت‌های رسانه‌ای و آموزشی بیشتر وجود دارد.