کارگاه‌های خانواده

فعالیت شما چیست و چگونه است؟ فرآیند، روش اجرا، مراحل، جرقه اولیه، جزئیات، قالب، مخاطب شناسی، منابع انسانی، ابزار و امکانات، بازتاب رسانه ای، را توضیح دهید.

فرآیند و روش اجرا: این فعالیت با عنوان «کارگاه‌های خانواده» با محوریت سبک زندگی اسلامی و تربیت فرزند اجرا می‌شود و ساختاری ترکیبی از سخنرانی، تئاتر، نمایش عروسکی، طنز و صداگذاری دارد. روش کار بدین صورت است که یک کارشناس مذهبی ـ که عمدتاً خود مصاحبه‌شونده است ـ موضوعاتی از سیره اهل‌بیت به‌ویژه حضرت زهرا (س) را انتخاب و بیان می‌کند. سپس هنرمندان تئاتر و نمایش عروسکی این مضامین را به تصویر می‌کشند. نحوه اجرا گاه به صورت مستقیم و گاه با روایت غیرمستقیم و در قالب نمایش از ابتدا یا انتهای داستان صورت می‌گیرد.

مراحل:

انتخاب موضوع تربیتی (مثل پرخاشگری کودک، تبعیض بین فرزندان، اعتیاد به موبایل)

طراحی سناریو و دیالوگ‌ها توسط خود مجری و تیم

تهیه و آماده‌سازی عروسک‌ها متناسب با مناسبت و مخاطب

ضبط صداها و صداگذاری در استودیو

اجرای برنامه در محل دعوت‌کننده (مدارس، سپاه، ادارات و…)

ترکیب نمایش عروسکی، سخنرانی، و مشارکت مخاطبان در اجرای صحنه‌ها

جرقه اولیه: ایده اولیه توسط حاج‌آقا شریفی مطرح شده و به‌دست مصاحبه‌شونده عملیاتی و توسعه یافته است، شامل تهیه عروسک‌ها، نوشتن نمایشنامه و ضبط دیالوگ‌ها.

مخاطب‌شناسی: مخاطب این طرح عامه مردم، به‌ویژه والدین، متأهلین، و قشر جوان و میانسال است. محدودیت جغرافیایی، جنسی یا سنی ندارد. در برخی برنامه‌ها از فرزندان نیز بهره گرفته می‌شود. قابلیت اجرا در جمعیت‌های مختلف از ۳۰ تا چند صد نفر وجود دارد.

منابع انسانی: تیم اجرایی شامل ۲ تا ۵ نفر است که نقش‌هایی چون کارشناس مذهبی، بازیگران تئاتر عروسکی، اپراتور صوت و گاه خواننده یا تردست را ایفا می‌کنند. کارشناس باید به مباحث خانواده و سیره اهل‌بیت آشنا و علاقه‌مند باشد.

ابزار و امکانات: عروسک‌های دست‌ساز با المان‌های مذهبی، سیستم صوت برای پخش صداهای ضبط‌شده، لباس‌های متناسب با مناسبت‌های مختلف، و وسایل صحنه. محیط اجرا متنوع است: از پارک و مدرسه تا حرم و آمفی‌تئاتر.

بازتاب رسانه‌ای: رسانه‌ای شدن محدودی داشته، اگرچه بازخورد اجتماعی فراوانی داشته است. برخی ویدئوها در فضای مجازی با بازدیدهای چند میلیونی همراه شده‌اند، اما پوشش رسانه‌ای رسمی یا تیم رسانه‌ای سازمان‌یافته‌ای وجود نداشته است.

تمایز این فعالیت نسبت به فعالیت‌های مشابه (جنبه نوآورانه) از نظر مجری چیست؟ مهمترین شاخصه فعالیت و بخش برجسته این فعالیت کدام است، قالب یا محتوا یا سناریو ؟

از نظر مجری، نوآوری اصلی این فعالیت در تلفیق محتوای تربیتی دینی با نمایش عروسکی، جلوه‌های بصری، طنز، موسیقی مذهبی و مشارکت مستقیم مخاطب است. این تلفیق، مفاهیم دینی را از طریق بصری و غیرمستقیم به مخاطب منتقل می‌کند، بدون اینکه حس نصیحت و امر و نهی در او ایجاد شود.

همچنین استفاده از عروسک‌هایی با طراحی خاص و بومی ـ اسلامی، از دیگر جنبه‌های متمایز فعالیت است. تا کنون مشابه این شیوه در موضوع خانواده، به ویژه در این قالب، مشاهده نشده است.

بخش برجسته این فعالیت هم محتوا و هم قالب اجرایی آن است که باعث جذابیت، درگیری ذهنی و ماندگاری بیشتر مطالب در ذهن مخاطب می‌شود.

این فعالیت ناظر به چه نیاز مخاطبان است (مساله شناسی و ریشه یابی)؟ فعالیت شما چگونه این نیاز را برطرف می‌کند؟ نتایج و دستاوردهای شما چیست؟

نیاز مخاطب: نیاز اصلی، تقویت سبک زندگی اسلامی و حل مسائل تربیتی خانواده‌هاست. مخاطب نیاز به الگوهای کاربردی و جذاب برای تربیت فرزند و تعامل صحیح خانوادگی دارد، نه صرفا توصیه‌های نظری و خشک.

راهکار و برطرف‌سازی نیاز: این طرح با تصویرسازی بصری مشکلات و راه‌حل‌های تربیتی و دینی، امکان درک بهتر و اثرگذاری عمیق‌تر را فراهم می‌کند. ابتدا مسئله در قالب داستان یا نمایش عروسکی مطرح می‌شود، سپس با تبیین کارشناس، راه‌حل ارائه می‌شود.

نتایج و دستاوردها:

مشارکت و استقبال گسترده مردمی و نهادهای مختلف

امکان اجرا برای گروه‌های مختلف از نظر سنی و فرهنگی

اثرگذاری عاطفی و رفتاری قابل توجه

بازخوردهای مثبت خودجوش در فضای مجازی

اثربخشی حتی در جلسات کوتاه‌مدت

آموزش‌های پایدارتر به دلیل استفاده از ابزارهای احساسی و بصری

چالش‌ها و موانع کسب موفقیت (ریسک ها) این فعالیت را چه می‌دانید؟

چالش‌های اصلی عبارتند از:

مشکلات مالی: تأمین هزینه‌های اجرا، حمل‌ونقل، دستمزد عوامل و تجهیزات بدون پشتوانه سازمانی ثابت.

نبود تیم رسانه‌ای برای پوشش بازخوردها: که باعث شده انعکاس رسانه‌ای رسمی شکل نگیرد.

نیاز به تثبیت فعالیت و شناساندن آن در سطح گسترده‌تر

وابستگی به تیم مجری متخصص: نبود افراد کارآزموده یا نداشتن مهارت کافی در حوزه خانواده و نمایش، امکان تکثیر و توسعه را کاهش می‌دهد.

با این حال، با ورود نهادهایی مانند آموزش‌وپرورش، شهرداری، یا سازمان تبلیغات اسلامی، امکان توسعه و تثبیت این طرح به‌طور جدی فراهم است.