سامانه هوشمند استعدادیابی و رشد ابعادی نوجوانان

فعالیت این مجموعه فرهنگی با محوریت شناسایی و حل مسائل دوران نوجوانی، به‌ویژه بحران هویت در دوران بلوغ، شکل گرفته است. جرقه اولیه تأسیس این مجموعه از تجربه‌ زیسته مصاحبه‌شونده و همکارانش در موسسات تربیتی مختلف بوده است. آنان پس از فعالیت در نهادهایی چون آستان قدس، آموزش و پرورش، مساجد و مدارس، به این نتیجه رسیدند که نظام‌های موجود پاسخگوی دغدغه‌های عمیق تربیتی نوجوانان نیست. از این رو با هم‌فکری جمعی از روانشناسان و متخصصان، تصمیم به تأسیس مجموعه‌ای تخصصی با عنوان «مرکز تخصصی تربیتی دوران بلوغ» گرفتند.

فرآیند اجرا در دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

دوره استعدادیابی: طراحی طرحی نوین به نام «استعدادیابی ابعادی» که با استفاده از شش آزمون استاندارد (هوش گاردنر، شخصیت MBTI، رغبت هلند، مزاج‌شناسی، هوش هیجانی بار-آن و ارزش‌های فردی آلپورت) به صورت سیستماتیک، هوشمند و الگوریتمی استعداد نوجوان را در چند بُعد شناسایی می‌کند. نتایج به صورت تجمیعی تحلیل شده و متناسب با رشته‌ها و مشاغل تطبیق داده می‌شود.

دوره رشد ابعادی: نوجوان پس از ورود به «باشگاه پویان» و سپس «آکادمی پویان» در یک فرایند رشد جسمی، ذهنی، روانی و روحی قرار می‌گیرد. مراحل رشد با الگوریتم گیمیفیکیشن (بازی‌محور) طراحی شده و هر مرحله با نام پرندگان خاص (پرستو تا سیمرغ) نام‌گذاری شده است. این دوره با محتوای آموزشی در قالب کانال، پلتفرم آنلاین و تعامل مستمر ارائه می‌شود.

مخاطب‌شناسی: مخاطب اصلی نوجوانان (پایه هفتم تا دانشگاه و حتی جوانان فارغ‌التحصیل) با دغدغه‌های هویتی، تحصیلی و شغلی‌اند. این برنامه برای هر دو جنس طراحی شده و حتی نوجوانان ایرانی ساکن خارج کشور را نیز شامل می‌شود.

منابع انسانی: تیم اصلی شامل روان‌شناسان حرفه‌ای (مانند آقایان جعفری، مشکی‌مقدم و خانم‌ها توپچی‌زادگان و حامد)، کارشناسان حوزه دین، و متخصصان هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی است.

ابزار و امکانات: الگوریتم هوشمند تحلیل داده‌ها، سامانه آنلاین استعدادیابی، بسترهای گیمیفیکیشن، پلتفرم آموزشی، فضای مجازی، دفتر کار در مشهد، و همچنین مجوز شرکت خلاق از معاونت علمی ریاست‌جمهوری.

بازتاب رسانه‌ای: فعلاً تبلیغات عمدتاً از طریق شبکه‌سازی با فعالان فرهنگی و فضای مجازی انجام می‌شود. همکاری با مجموعه‌هایی چون ستاد نوربخش و برخی شخصیت‌های فرهنگی فعال بوده و در حال توسعه است.

نوآوری اصلی این طرح در سه محور برجسته است:

نگاه چندبُعدی به استعداد برخلاف طرح‌های رایج که صرفاً بر هوش یا رغبت تمرکز دارند.

تحلیل تجمیعی و الگوریتم هوشمند: به‌جای تحلیل منفصل داده‌ها، ترکیب خروجی چند آزمون با هم و تطبیق آن با رشته‌ها و موقعیت‌های شغلی.

رشد ابعادی پس از استعدادیابی: ایجاد فرآیند کامل رشد نوجوان در قالب آکادمی مرحله‌مند با الگوریتم بازی‌محور.

از نگاه مجری، مهم‌ترین بخش فعالیت، محتوای رشد ابعادی است که به بحران هویت نوجوان پاسخ داده و فرآیند همراهی با نوجوان را به‌جای هدایت از بالا به پایین می‌نشاند. این فرآیند هم از نظر قالب (باشگاه و آکادمی) و هم محتوا (چهاربعدی بودن رشد) برجسته است.

نیاز اصلی، بحران هویت در نوجوانان در دوران بلوغ است که خود را در قالب سردرگمی، بی‌هدفی، عدم ارتباط مؤثر با خانواده و جامعه، و انزوا نشان می‌دهد. تیم مجری با پژوهش‌های میدانی و تحلیل معضلات رایج در میان نوجوانان، این نیاز را شناسایی کرده است.

راهکار ارائه شده:

استعدادیابی ابعادی با نگاه هویتی برای ترسیم آینده نوجوان و ایجاد انگیزه

رشد ابعادی منظم برای تکمیل فرآیند رشد و خروج از حالت تک‌بعدی

نتایج و دستاوردها:

ایجاد انگیزه در نوجوانان و پذیرش داوطلبانه آنها

تقویت خودکنترلی و اعتماد به نفس از طریق شناخت استعداد و هویت

شکل‌گیری ارتباط مؤثر میان نوجوان و خانواده

شناخت جایگاه و هدف در زندگی و تلاش برای رشد چندبعدی

مهم‌ترین چالش‌ها عبارت‌اند از:

مقاومت اولیه نوجوانان در برابر برنامه‌های تربیتی، به‌ویژه با عناوین مستقیم

فقدان همکاری کافی از نهادهای رسمی مانند حوزه علمیه و آموزش و پرورش

مشکل در جذب نیروی متخصص دارای مبانی فکری صحیح (به‌ویژه از بدنه حوزوی)

محدودیت‌های فضای مجازی برای اثرگذاری عمیق و پایدار

لزوم توسعه فعالیت‌های حضوری که نیاز به شبکه‌سازی و نیروی تربیت‌شده دارد

چالش تأمین مجوزهای مکمل (مثل بهزیستی یا آموزش و پرورش) برای توسعه خدمات